پارسی‌شناسی: فرهنگ‌واره‌ی املایی: تفاوت بین نسخه‌ها
جز (←منابع) |
جز (←ا) |
||
| (۱۴۲ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | ===چند نکته | + | ===چند نکته به‌عنوانِ مقدّمه=== |
| + | - در این فرهنگ‌واره افزون‌بر صورت‌هایِ املاییِ بحث‌انگیز، به ضبطِ برخی نام‌هایِ خاصِّ کسان و جای‌ها که چند گونه‌ی املایی و/یا تلفّظی داشته‌اند نیز پرداخته‌شده‌است. | ||
| − | + | ـ تنها صورت‌هایِ درست آورده‌شده و از آوردنِ صورت‌هایِ نادرست پرهیز کرده‌ایم. | |
| − | + | ||
| − | + | ـ اگرچه از ''دستورِ خط'' و ''فرهنگِ املاییِ'' فرهنگستان و دیگر فرهنگ‌ها در مدخل‌گزینی بهره برده‌ایم، صورت توصیه‌شده‌یِ ما لزومن مطابقِ این منبع‌ها نیست. | |
| − | + | ||
| − | + | ـ این فرهنگ‌واره ویرایش و تکمیل خواهد شد و درحال‌ِحاضر قابل‌ِاستناد نیست. | |
| + | |||
| + | ـ مسئولیّتِ صحّتِ املایِ پیش‌نهادیِ این صفحه با سرویراستار است. | ||
| + | |||
| + | ===چند قاعده‌یِ کلّی=== | ||
| + | ـ نشانه‌هایِ «ۀ، اً/ـٍ/ـٌ، ة، ٰ (الفِ کوتاه رویِ کرسیِ «ی» و بدونِ آن)» به رسمیّت شناخته‌نشده‌اند. جای‌گزین‌هایِ آن‌ها به‌ترتیب عبارت‌اند از: ه‌ی، ـن، ت، ا. | ||
| + | |||
| + | ـ از نشانه‌های «ـَ، ـِ، ـُ، ـّ، ـْ، ـٖ» می‌توان هر جا که لازم باشد بهره برد. پیش‌نهاد می‌شود تشدید و کسره‌یِ اضافه تا جایِ ممکن گذاشته‌شود. | ||
| + | |||
| + | ـ واو معدوله فعلن حفظ شده‌است. | ||
| + | |||
| + | ـ در واژه‌هایِ غیرعربی (چه فارسی، چه ترکی، چه اروپایی) از نویسه‌هایِ «ح، ص، ض، ط، ظ، ع، ق» تا جایِ ممکن استفاده نمی‌شود. | ||
| + | |||
| + | ـ دو نویسه‌یِ «ث» و «ذ» در واژه‌هایِ عربی و برخی واژه‌هایِ فارسی دیده‌می‌شوند ولی در واژه‌هایِ اروپایی و جز آن از کاربرد آن‌ها پرهیز می‌شود. | ||
| + | |||
| + | ـ در میانِ تک‌واژهایِ سازنده‌یِ یک واژه، هر تک‌واژی که با واکه/ مصوّت آغاز شود به تک‌واژِ پیش‌از خود می‌چسبد: گل + ـِستان > گلِستان، موش + ـَک > موشَک، دست + ـه > دسته. | ||
| + | |||
| + | ـ در میانِ تک‌واژهایِ سازنده‌یِ یک واژه، هر تک‌واژی که با هم‌خوان/ صامت آغاز شود به تک‌واژِ پیش‌از خود نمی‌چسبد: کتاب‌خانه، گل‌سرا، کم‌تر. | ||
| + | |||
| + | ـ واژه‌هایِ بیگانه‌یِ غیرعربی تا جایِ ممکن پیوسته نوشته‌می‌شوند، زیرا برایِ فارسی‌زبانان تجزیه‌پذیر نیستند. | ||
| + | |||
| + | ـ در میانِ واژه‌هایِ ساده‌یِ (/ بسیطِ) فارسی و غیرفارسی از نشانه‌هایِ «آ» و «ه/ ـه» استفاده نمی‌شود: رآکتور > رئاکتور، آته‌ئیست > آتئیست. | ||
| + | |||
| + | ـ در پایانِ واژه‌هایِ ساده‌یِ (/ بسیطِ) فارسی و غیرفارسی از نشانه‌یِ «آ» استفاده نمی‌شود: پانته‌آ > پانتئا. | ||
| + | |||
| + | ـ عنصرهایِ سازنده‌یِ ترکیب‌هایِ اضافیِ، حتّا اگر ترکیب واژه‌گانی شده‌باشند و کسره‌یِ اضافه‌یِ آن هم ضعیف یا حذف شده‌باشد، به یک‌دیگر نمی‌چسبند: آبِرو، آب‌لیمو، پشت‌کار، دست‌کم، زن‌دایی. | ||
===آ=== | ===آ=== | ||
| سطر ۳۴: | سطر ۶۰: | ||
آزرمی‌دخت | آزرمی‌دخت | ||
| − | + | آزوغه | |
| − | آغا «عنوانی احترام‌آمیز برای زنان؛ عنوانی برای مردان اخته» | + | آغا «عنوانی احترام‌آمیز برای مردان؛ عنوانی احترام‌آمیز برای زنان؛ عنوانی برای مردان اخته» |
| + | |||
| + | آغاپاشا | ||
آغاجری | آغاجری | ||
| + | |||
| + | آغاخان | ||
آغامحمّدخان | آغامحمّدخان | ||
| − | + | آغبلاغ | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | آغچای | |
| − | + | آغسنغر | |
| − | + | آفریغا [قارّه] [کشور] | |
آگنوستیسیسم | آگنوستیسیسم | ||
| سطر ۹۳: | سطر ۱۲۱: | ||
آنتیکُر | آنتیکُر | ||
| + | |||
| + | آنتیگوا و باربودا [کشور] | ||
آنتیلگاریم | آنتیلگاریم | ||
| سطر ۱۰۱: | سطر ۱۳۱: | ||
آن‌چه | آن‌چه | ||
| + | |||
| + | آنغوزه | ||
آنفلوانزا/ آنفولانزا | آنفلوانزا/ آنفولانزا | ||
| سطر ۱۱۸: | سطر ۱۵۰: | ||
آیت‌الکرسی | آیت‌الکرسی | ||
| − | + | آیت‌اللاه | |
آیستی «یخ‌چای» | آیستی «یخ‌چای» | ||
| سطر ۱۴۵: | سطر ۱۷۷: | ||
اپتیمیسم | اپتیمیسم | ||
| − | + | اتاغ | |
اترار | اترار | ||
| − | + | اتراغ | |
اتریش | اتریش | ||
| سطر ۱۵۸: | سطر ۱۹۰: | ||
اتو | اتو | ||
| + | |||
| + | اتومبیل | ||
| + | |||
| + | اَثرَت/ اَسرَت «پدر گرشاسب» | ||
اثناعشر | اثناعشر | ||
اثناعشری | اثناعشری | ||
| + | |||
| + | اختاپوس | ||
| + | |||
| + | ارّابه | ||
ارزروم | ارزروم | ||
| سطر ۱۶۸: | سطر ۲۰۸: | ||
اَرگ | اَرگ | ||
| + | |||
| + | اَروس | ||
| + | |||
| + | اَروسک | ||
| + | |||
| + | اَروسی | ||
اُریب | اُریب | ||
| سطر ۲۰۲: | سطر ۲۴۸: | ||
اسحاق | اسحاق | ||
| + | |||
| + | اَسرَت/ اَثرَت «پدر گرشاسب» | ||
اسفهان | اسفهان | ||
| سطر ۲۱۸: | سطر ۲۶۶: | ||
اغریرس/ اغریرث | اغریرس/ اغریرث | ||
| + | |||
| + | اِفریغا [قارّه] [کشور] | ||
افسنتین | افسنتین | ||
| سطر ۲۳۶: | سطر ۲۸۶: | ||
الرّحمان | الرّحمان | ||
| + | |||
| + | اِلسالوادور [کشور] | ||
الف‌با | الف‌با | ||
| − | + | اللاه [بدون تشدید] | |
الم‌شنگه | الم‌شنگه | ||
| سطر ۲۵۳: | سطر ۳۰۵: | ||
اندیشه‌مند | اندیشه‌مند | ||
| − | + | ان‌شاءاللاه | |
| + | |||
| + | انغوزه | ||
اودئیل «سال گاو» | اودئیل «سال گاو» | ||
| سطر ۲۵۹: | سطر ۳۱۳: | ||
اورانگوتان | اورانگوتان | ||
| − | اوکراین | + | اوکراین [کشور] |
اهورَمزدا | اهورَمزدا | ||
| − | ایتالیا | + | ای [حرف/نشانه‌ی ندا همواره با فاصله‌ی کامل از منادا نوشته‌می‌شود: ای خدا، ای دل، ای دوست، ای که] |
| + | |||
| + | ایتالیا [کشور] | ||
ایتئیل «سال سگ» | ایتئیل «سال سگ» | ||
| سطر ۳۱۰: | سطر ۳۶۶: | ||
باتری | باتری | ||
| − | + | باتلاغ | |
باتوم «چماق پلیس؛ شهری در گرجستان» | باتوم «چماق پلیس؛ شهری در گرجستان» | ||
| سطر ۳۲۸: | سطر ۳۸۴: | ||
بارگذاری | بارگذاری | ||
| − | + | باسلُغ | |
بالماسکه | بالماسکه | ||
| + | |||
| + | بام‌غلتان | ||
| + | |||
| + | بایسنغر | ||
بُتر «بُتری» | بُتر «بُتری» | ||
| سطر ۳۳۶: | سطر ۳۹۶: | ||
بُتری | بُتری | ||
| − | + | بُختُنَسَر (بُختُنَسَّر) | |
بدمسّب | بدمسّب | ||
بربت | بربت | ||
| + | |||
| + | برخاستن | ||
برگزار | برگزار | ||
| سطر ۳۶۰: | سطر ۴۲۲: | ||
بعینه | بعینه | ||
| − | + | بغچه | |
بقیّت‌السّیف | بقیّت‌السّیف | ||
| − | + | بقیّت‌اللاه | |
بکگراند | بکگراند | ||
| سطر ۳۹۷: | سطر ۴۵۹: | ||
بوزرجمهر | بوزرجمهر | ||
| + | |||
| + | بوغ | ||
بولاغوتی | بولاغوتی | ||
| سطر ۴۰۳: | سطر ۴۶۷: | ||
بوییدن | بوییدن | ||
| + | |||
| + | به پا خاستن | ||
| + | |||
| + | بِه‌تر | ||
| + | |||
| + | بِه‌ترین | ||
به‌جز | به‌جز | ||
| سطر ۴۱۷: | سطر ۴۸۷: | ||
بیسبال | بیسبال | ||
| + | |||
| + | بیش‌تر | ||
| + | |||
| + | بیش‌ترین | ||
بیلبُرد | بیلبُرد | ||
| سطر ۴۲۵: | سطر ۴۹۹: | ||
پاپکورن | پاپکورن | ||
| − | + | پاپوا گینه‌ی نو [کشور] | |
| + | |||
| + | پاتوغ | ||
پاتیل | پاتیل | ||
پاچه‌خار | پاچه‌خار | ||
| + | |||
| + | پاچه‌خاری | ||
پارکوِی | پارکوِی | ||
| سطر ۴۴۲: | سطر ۵۲۰: | ||
پانگئا | پانگئا | ||
| + | |||
| + | پایه‌گان «سلسله‌مراتب» | ||
پایه‌ور | پایه‌ور | ||
| سطر ۴۵۴: | سطر ۵۳۴: | ||
پتر کبیر | پتر کبیر | ||
| + | |||
| + | پترزبورغ | ||
پترزبورگ | پترزبورگ | ||
پترس | پترس | ||
| + | |||
| + | پترسبورگ | ||
پتیبور | پتیبور | ||
پُخ | پُخ | ||
| + | |||
| + | پرتغال «نام کشور؛ نام میوه» [کشور] | ||
پرفسور | پرفسور | ||
| سطر ۴۸۹: | سطر ۵۷۵: | ||
پوییدن | پوییدن | ||
| − | پیجین | + | پیجین «نیم‌زبان، زبان آمیخته» |
پیچیئیل «سال میمون» | پیچیئیل «سال میمون» | ||
پیِر «اسم خاصّ مردانه‌ی فرانسوی» | پیِر «اسم خاصّ مردانه‌ی فرانسوی» | ||
| + | |||
| + | پیشاور | ||
| + | |||
| + | پیشاوور | ||
پیش‌خان «سکومانندی جلو مغازه‌ها» | پیش‌خان «سکومانندی جلو مغازه‌ها» | ||
| − | پیش‌خوان | + | پیش‌خوان «پیش‌خوانی، پیش‌مطالعه» |
پیلاتِس | پیلاتِس | ||
| سطر ۵۰۳: | سطر ۵۹۳: | ||
===ت=== | ===ت=== | ||
تاب «نام رود» | تاب «نام رود» | ||
| + | |||
| + | تاتوره | ||
| + | |||
| + | تاراغ‌وتوروغ | ||
تارم [در همه‌ی معناها] | تارم [در همه‌ی معناها] | ||
| سطر ۵۱۰: | سطر ۶۰۴: | ||
تاس‌کباب | تاس‌کباب | ||
| − | + | تاغ [در همه‌ی معناها و کاربردها] | |
| + | |||
| + | تاغ‌چه | ||
| − | + | تاغ‌دیس | |
تالار | تالار | ||
| سطر ۵۲۴: | سطر ۶۲۰: | ||
تالشی | تالشی | ||
| − | + | تالغان | |
تاول | تاول | ||
| + | |||
| + | تاووس/ طاووس | ||
تایباد | تایباد | ||
تایر «چرخ/لاستیک ماشین» | تایر «چرخ/لاستیک ماشین» | ||
| + | |||
| + | تائیس | ||
تباشیر | تباشیر | ||
| + | |||
| + | تبر | ||
تبرخون | تبرخون | ||
| سطر ۵۴۷: | سطر ۶۴۹: | ||
تبری | تبری | ||
| + | |||
| + | تَبَس | ||
تپان‌چه | تپان‌چه | ||
| − | + | تُپُغ | |
تپور | تپور | ||
تپیدن | تپیدن | ||
| + | |||
| + | تُتُغ | ||
تتماج | تتماج | ||
| سطر ۵۶۲: | سطر ۶۶۸: | ||
تخارستان | تخارستان | ||
| − | + | تخاغویئیل «سال مرغ» | |
تخت‌خواب | تخت‌خواب | ||
| + | |||
| + | ـ‌تر [نشانه‌ی صفت برتر/ تفضیلی همواره جدا از پایه‌ی خود نوشته‌می‌شود] | ||
ترابلس | ترابلس | ||
| سطر ۵۷۱: | سطر ۶۷۹: | ||
تراز [در همه‌ی معناها و کاربردها] | تراز [در همه‌ی معناها و کاربردها] | ||
| + | |||
| + | ترازاوّل | ||
| + | |||
| + | ترانسنیستریا [کشور] | ||
| + | |||
| + | ترخان | ||
| + | |||
| + | ترخون | ||
ترسوس | ترسوس | ||
| سطر ۵۷۶: | سطر ۶۹۲: | ||
ترشیز | ترشیز | ||
| − | + | ترغبه | |
| − | + | ترغ‌وتوروغ | |
| − | + | ترغّه | |
ترلان | ترلان | ||
| + | |||
| + | ـ‌ترین [نشانه‌ی صفت برترین/ عالی همواره جدا از پایه‌ی خود نوشته‌می‌شود] | ||
تزیین | تزیین | ||
| سطر ۵۹۷: | سطر ۷۱۵: | ||
تغار | تغار | ||
| + | |||
| + | تغرل/ طغرل | ||
| + | |||
| + | تغرل‌جرد/ طغرلجرد | ||
تقوا | تقوا | ||
| سطر ۶۴۱: | سطر ۷۶۳: | ||
تلویزیون | تلویزیون | ||
| + | |||
| + | تمتراغ | ||
تمر «خرما؛ پرچسب پستی» | تمر «خرما؛ پرچسب پستی» | ||
| سطر ۶۵۱: | سطر ۷۷۵: | ||
تناب | تناب | ||
| + | |||
| + | تنبی/ طنبی | ||
تن‌ماهی | تن‌ماهی | ||
تنبور | تنبور | ||
| + | |||
| + | تنتور | ||
تنجه | تنجه | ||
| سطر ۶۶۵: | سطر ۷۹۳: | ||
تو /tu/ | تو /tu/ | ||
| + | |||
| + | تو را | ||
توالش | توالش | ||
| + | |||
| + | توبیغا | ||
توتیا | توتیا | ||
| − | + | تورات | |
توس | توس | ||
| سطر ۶۷۸: | سطر ۸۱۰: | ||
توسی | توسی | ||
| − | + | توشغانئیل «سال خرگوش» | |
توفان/ طوفان | توفان/ طوفان | ||
| + | |||
| + | تومار/ طومار | ||
تهران | تهران | ||
| سطر ۶۸۹: | سطر ۸۲۳: | ||
تهمورس/ تهمورث | تهمورس/ تهمورث | ||
| + | |||
| + | تیان «دیگ» | ||
تیبگ | تیبگ | ||
| + | |||
| + | تیتوس | ||
تیتیشمامانی | تیتیشمامانی | ||
| سطر ۶۹۹: | سطر ۸۳۷: | ||
تِیکاف | تِیکاف | ||
| + | |||
| + | تیلسان | ||
تینیجر | تینیجر | ||
| سطر ۷۲۲: | سطر ۸۶۲: | ||
جست‌وجو | جست‌وجو | ||
| − | + | جغّه | |
جکپات | جکپات | ||
| سطر ۷۳۳: | سطر ۸۷۳: | ||
جوحا/ جُحا | جوحا/ جُحا | ||
| + | |||
| + | جیغه «جغّه» | ||
===چ=== | ===چ=== | ||
چاپِستیک | چاپِستیک | ||
| − | + | چارغ | |
| + | |||
| + | چاغ «ضدِّ لاغر» | ||
چاییدن | چاییدن | ||
| سطر ۷۴۸: | سطر ۸۹۲: | ||
چشپش «پسر هخامنش» | چشپش «پسر هخامنش» | ||
| + | |||
| + | چُغ «چوبی که بر گردنِ گاوِ گردونه نهند» | ||
چغندر | چغندر | ||
| سطر ۷۵۸: | سطر ۹۰۴: | ||
چنان‌که | چنان‌که | ||
| + | |||
| + | چوغ «چوب؛ چوبی که بر گردنِ گاوِ گردونه نهند» | ||
| + | |||
| + | چوغ‌الف | ||
چون‌که | چون‌که | ||
| سطر ۸۰۸: | سطر ۹۵۸: | ||
حُدا | حُدا | ||
| − | + | حراج/ هراج | |
| + | |||
| + | حِسبتن‌للّاه | ||
حق‌تعالا | حق‌تعالا | ||
| سطر ۸۲۱: | سطر ۹۷۳: | ||
===خ=== | ===خ=== | ||
| + | خاست‌گاه | ||
| + | |||
| + | خانسار | ||
| + | |||
خاییدن | خاییدن | ||
ختا «نام سرزمین» | ختا «نام سرزمین» | ||
| + | |||
| + | خراتین/ خراطین | ||
| + | |||
| + | خراطین/ خراتین | ||
خرجین | خرجین | ||
| + | |||
| + | خُرد «کوچک، ریز» | ||
| + | |||
| + | خُردسال | ||
| + | |||
| + | خُرده «ریز، اندک» | ||
خرسند | خرسند | ||
خشایارشا | خشایارشا | ||
| + | |||
| + | خشکار | ||
خشنود | خشنود | ||
| + | |||
| + | خشیارشا | ||
خطمی | خطمی | ||
| سطر ۸۴۴: | سطر ۱٬۰۱۴: | ||
خواف | خواف | ||
| + | |||
| + | خونسار | ||
خیت «ضایع» | خیت «ضایع» | ||
| سطر ۸۵۳: | سطر ۱٬۰۲۵: | ||
دادائیسم | دادائیسم | ||
| + | |||
| + | داده‌گان «مجموعه‌ای از داده‌ها، پای‌گاه داده‌ها» | ||
دارالشّورا | دارالشّورا | ||
| + | |||
| + | دانش‌کده‌گان «مجموعه‌ای از دانش‌کده‌ها، پردیس، پردیزه» | ||
داوود | داوود | ||
| سطر ۸۹۰: | سطر ۱٬۰۶۶: | ||
دموکراسی | دموکراسی | ||
| − | + | دوچار | |
| + | |||
| + | دوغلو | ||
دیپورت | دیپورت | ||
| سطر ۹۶۲: | سطر ۱٬۱۴۰: | ||
===س=== | ===س=== | ||
| + | سابون | ||
| + | |||
| + | ساچمه | ||
| + | |||
| + | ساحل‌عاج [کشور] | ||
| + | |||
ساروج | ساروج | ||
| + | |||
| + | سازه‌گان «مجموعه‌ای از سازه‌ها» | ||
ساطور | ساطور | ||
| + | |||
| + | ساغدوش | ||
| + | |||
| + | سال‌خورد | ||
| + | |||
| + | سال‌خورده | ||
| + | |||
| + | ساموا [کشور] | ||
سانتیگراد | سانتیگراد | ||
| سطر ۹۷۵: | سطر ۱٬۱۶۹: | ||
سانروف | سانروف | ||
| + | |||
| + | سانمارینو [کشور] | ||
ساوجبلاغ | ساوجبلاغ | ||
| سطر ۹۹۱: | سطر ۱٬۱۸۷: | ||
سده [در همه‌ی معناها] | سده [در همه‌ی معناها] | ||
| + | |||
| + | سِرب | ||
| + | |||
| + | سِربستان [کشور] | ||
سربه‌دار(ان) | سربه‌دار(ان) | ||
| + | |||
| + | سِربی | ||
سرپل‌زهاب | سرپل‌زهاب | ||
| سطر ۱٬۰۰۰: | سطر ۱٬۲۰۲: | ||
سُرمه | سُرمه | ||
| − | سریلانکا | + | سریلانکا [کشور] |
سغد | سغد | ||
| + | |||
| + | سغلمه | ||
سفلا | سفلا | ||
| − | + | سغرات | |
| − | + | سغرلات | |
| − | + | سغلاب | |
| − | + | سغلابی | |
سکارا | سکارا | ||
| سطر ۱٬۰۲۷: | سطر ۱٬۲۳۱: | ||
سندل | سندل | ||
| + | |||
| + | سندلی | ||
سوررئال | سوررئال | ||
| سطر ۱٬۰۴۳: | سطر ۱٬۲۴۹: | ||
سوگ | سوگ | ||
| + | |||
| + | سومالیلند [کشور] | ||
سؤال | سؤال | ||
سها | سها | ||
| + | |||
| + | سیاوَش | ||
| + | |||
| + | سیاووش | ||
سی‌تی‌اسکن | سی‌تی‌اسکن | ||
| − | + | سیچغانئیل «سال موش» | |
سیسد «عدد ۳۰۰» | سیسد «عدد ۳۰۰» | ||
| سطر ۱٬۰۵۹: | سطر ۱٬۲۷۱: | ||
===ش=== | ===ش=== | ||
| − | + | شاغول | |
شانزِلیزه | شانزِلیزه | ||
| سطر ۱٬۰۹۹: | سطر ۱٬۳۱۱: | ||
صَلات | صَلات | ||
| + | |||
| + | صیغه‌گان «مجموعه‌ای از صیغه‌ها، پارادایم» | ||
===ض=== | ===ض=== | ||
| سطر ۱٬۱۰۸: | سطر ۱٬۳۲۲: | ||
===ط=== | ===ط=== | ||
| − | طاووس | + | طاووس/ تاووس |
طاها | طاها | ||
| − | + | طغرل/ تغرل | |
| − | طنبی | + | طغرلجرد/تغرل‌جرد |
| + | |||
| + | طنبی/ تنبی | ||
طوبا | طوبا | ||
| سطر ۱٬۱۲۰: | سطر ۱٬۳۳۶: | ||
طوفان/ توفان | طوفان/ توفان | ||
| − | طومار | + | طومار/ تومار |
===ظ=== | ===ظ=== | ||
| سطر ۱٬۱۲۶: | سطر ۱٬۳۴۲: | ||
===ع=== | ===ع=== | ||
| + | عاموس | ||
| + | |||
عَذرا | عَذرا | ||
| سطر ۱٬۱۴۸: | سطر ۱٬۳۶۶: | ||
علم‌الهدا | علم‌الهدا | ||
| − | عَمر «نام مردانۀ عربی» [در عربی با واو زاید پایانی | + | عَمر «نام مردانۀ عربی» [در عربی با واو زاید پایانی نوشته‌می‌شود] |
عَمر ابن عبدود | عَمر ابن عبدود | ||
| سطر ۱٬۱۷۵: | سطر ۱٬۳۹۳: | ||
===غ=== | ===غ=== | ||
| − | + | غاتی | |
| − | + | غارچ | |
| − | + | غاروغور | |
| − | + | غازغان | |
| − | + | غال «بوته‌ی زرگری؛ لانه‌ی زنبور» | |
| − | + | غال گذاشتن «سرکار گذاشتن» | |
| − | + | غالی «فرش» | |
| − | + | غانفت | |
| − | + | غباد «نام شخص؛ نوعی ماهی» | |
| − | + | غبرس [کشور] | |
| − | + | غدّاره | |
| − | + | غُدغُد | |
| − | + | غدغن | |
| − | + | غراغروت | |
| − | + | غرت | |
| − | |||
| − | + | غرتبان | |
| − | + | غرتی | |
| − | + | غرشمال | |
| − | + | غُرُغ | |
| − | + | غرغیزستان [کشور] | |
| − | + | غرلغ | |
| − | + | غُرمه | |
| − | + | غروش | |
| − | + | غره‌آغاج | |
| − | + | غره‌غروت | |
| − | + | غزّاغستان [کشور] | |
| − | + | غزغان | |
| − | + | غزغن | |
| − | + | غشغرغ | |
| − | + | غشلاغ | |
| − | + | غُلپ | |
| − | + | غلت | |
| − | |||
| − | + | غلتان | |
| − | + | غلتاندن | |
| − | + | غلتانیدن | |
| − | + | غلتبان | |
| − | + | غلتک | |
| − | + | غلتکی | |
| − | + | غلت‌وواغلت | |
| − | + | غلتیدن | |
| − | + | غُلغُل | |
| − | + | غِلغِلک | |
| − | + | غُلّک | |
| − | + | غلنبه | |
| − | + | غلیان | |
| − | + | غو «نوعی پرنده؛ نوعی غارچ» | |
| − | + | غوته | |
| − | + | غوته‌ور | |
| − | + | غوتی | |
| − | + | غوچ | |
| − | + | غورباغه | |
| − | + | غورت | |
| − | + | غوری | |
| − | + | غوز | |
| − | + | غویئیل «سال گوسفند» | |
| − | + | غُهِستان «کوهستان» | |
| − | + | غیرذالک | |
| − | + | غیشلاغ | |
| − | + | غیغاج | |
| − | + | غیماغ | |
| − | + | ===ف=== | |
| + | فتا | ||
| − | + | فتوا | |
| − | + | فتیشیست | |
| − | + | فتیشیسم | |
| − | |||
| − | + | فحوا | |
| − | + | فرادا | |
| − | + | فرغون | |
| − | + | فرمول | |
| − | + | فَرَوَشی | |
| − | + | فستفود | |
| − | + | فطیر | |
| − | + | فلستین [کشور] | |
| − | + | فمینیست | |
| − | + | فمینیسم | |
| − | + | فنّاوری | |
| − | + | فوتبال | |
| − | + | فوتسال | |
| − | + | فوته | |
| − | + | فولتایم | |
| − | |||
| − | + | فیساغورس | |
| − | + | ===ق=== | |
| + | قُرا | ||
| − | + | قرّت‌العین | |
| − | + | قرون‌وسطا | |
| − | + | قرون‌وسطایی | |
| − | + | قفس | |
| − | + | قیسی | |
| − | |||
| − | + | ===ک=== | |
| + | کاووس | ||
| − | + | کبرا | |
| − | + | کذالک | |
| − | + | کرونا | |
| − | + | کریستنسن | |
| − | + | کسرا | |
| − | + | کلان‌تر [صفت/اسم] | |
| − | + | کلان‌تری | |
| − | + | کم‌تر | |
| − | + | کم‌ترین | |
| − | + | کونگفو | |
| − | + | کُوید | |
| − | + | کِه‌تر | |
| − | + | کِه‌ترین | |
| − | + | کیبُرد | |
| − | + | کیبوتس | |
| − | + | کِیپوِرد [کشور] | |
| − | + | کِیروش | |
| − | |||
| − | + | کیِف «پایتخت اوکراین» | |
| − | + | کی‌خسرو | |
| − | + | کیِرکگور | |
| − | + | کیست | |
| − | + | کی‌غباد | |
| − | + | کی‌کاووس | |
| − | + | کیومرث/ کیومرس | |
| − | + | کیومرس/ کیومرث | |
| − | + | ===گ=== | |
| + | گاییدن | ||
| − | + | گرلفرند «دوست‌دختر» | |
| − | + | گریپفروت | |
| − | + | گفت‌وگو | |
| − | + | گنوستیسیسم | |
| − | + | گویی | |
| − | + | گیلگمش | |
| − | + | گینه‌بیسائو [کشور] | |
| − | + | ===ل=== | |
| + | لاتاری | ||
| − | + | لاکِن «لیکِن، امّا» | |
| − | + | لامسّب | |
| − | + | لایبنیتس | |
| − | + | لایتجزّا | |
| − | + | لپتاپ | |
| − | + | لسانجلس | |
| − | + | لَغ | |
| − | + | لَغ‌لَغ | |
| − | + | لَغ‌ولوغ | |
| − | + | لقوه | |
| − | + | لوت «کویر» | |
| − | + | لوط «پیامبر و قوم» | |
| − | + | لوطی | |
| − | ملغا | + | لویئیل «سال نهنگ» |
| + | |||
| + | لِهاذا | ||
| + | |||
| + | لهاوور | ||
| + | |||
| + | لیختنِشتاین [کشور] | ||
| + | |||
| + | لیفتراک | ||
| + | |||
| + | لیلیپوت | ||
| + | |||
| + | ===م=== | ||
| + | ماباِزا | ||
| + | |||
| + | ماسوا | ||
| + | |||
| + | مانعت‌الجمع | ||
| + | |||
| + | مانیتیسم | ||
| + | |||
| + | مأوا | ||
| + | |||
| + | مبدأ | ||
| + | |||
| + | مبدأی | ||
| + | |||
| + | مبرّا | ||
| + | |||
| + | متوفّا | ||
| + | |||
| + | مثنّا | ||
| + | |||
| + | مجتبا | ||
| + | |||
| + | محتوا | ||
| + | |||
| + | مرا | ||
| + | |||
| + | مرتضا | ||
| + | |||
| + | مزغان | ||
| + | |||
| + | مستثنا | ||
| + | |||
| + | مستکی | ||
| + | |||
| + | مستوره «نمونه(ی کالا)» | ||
| + | |||
| + | مِسر [کشور] | ||
| + | |||
| + | مسمّا | ||
| + | |||
| + | مسیّب | ||
| + | |||
| + | مشت‌ومال | ||
| + | |||
| + | مشکات | ||
| + | |||
| + | مشکات‌الدّینی | ||
| + | |||
| + | مصطفا | ||
| + | |||
| + | مصلّا | ||
| + | |||
| + | معاییر | ||
| + | |||
| + | معتنابه | ||
| + | |||
| + | معلّا | ||
| + | |||
| + | مع‌هاذا | ||
| + | |||
| + | مُغان/ موغان | ||
| + | |||
| + | مغدونیه [کشور] | ||
| + | |||
| + | مغناتیس | ||
| + | |||
| + | مغنتیس | ||
| + | |||
| + | مقفّا | ||
| + | |||
| + | مکنّا | ||
| + | |||
| + | ملاط | ||
| + | |||
| + | ملاقه | ||
| + | |||
| + | ملجأ | ||
| + | |||
| + | ملجأی | ||
| + | |||
| + | ملغا | ||
| + | |||
| + | ملغمه | ||
| + | |||
| + | منتها | ||
| + | |||
| + | منشأ | ||
| + | |||
| + | منشأی | ||
| + | |||
| + | موسا | ||
| + | |||
| + | موغان/ مُغان | ||
| + | |||
| + | مولا | ||
| + | |||
| + | مونتِنگرو [کشور] | ||
| + | |||
| + | موییدن | ||
| + | |||
| + | مِه‌تر [صفت/ اسم] | ||
| + | |||
| + | مِه‌ترین | ||
| + | |||
| + | می ـ [همواره جدا از فعل پس از خود نوشته‌می‌شود: می‌رفت، می‌روم، می‌آره، می‌آم] | ||
| + | |||
| + | میسیسیپی | ||
| + | |||
| + | میکاپ | ||
| + | |||
| + | میلیارد | ||
| + | |||
| + | میلیگرم | ||
| + | |||
| + | میلیلیتر | ||
| + | |||
| + | میلیمتر | ||
| + | |||
| + | میلیون | ||
| + | |||
| + | مینیبوس | ||
| + | |||
| + | مینیژوپ | ||
| + | |||
| + | مئه | ||
| + | |||
| + | ===ن=== | ||
| + | ناسور | ||
| + | |||
| + | ناطور | ||
| + | |||
| + | ناطورِ دشت | ||
| + | |||
| + | ناووس | ||
| + | |||
| + | نتبوک | ||
| + | |||
| + | نستوری | ||
| + | |||
| + | نشانه‌گان «مجموعه‌ای از نشانه‌ها، سَندرُم» | ||
| − | + | نعنا/ نعناع | |
| − | + | نعناع/ نعنا | |
| − | + | نفت | |
| − | + | نفتالین | |
| − | + | نِغ‌نِغ | |
| − | + | نوخاسته | |
| − | + | نوستالژی | |
| − | + | نهایی | |
| − | + | نه‌خیر | |
| − | + | نه‌تنها | |
| − | + | نُه‌سد «عدد ۹۰۰» | |
| − | + | نیست | |
| − | + | ===و=== | |
| + | واترپولو | ||
| − | + | واژه‌گان «مجموعه‌ای از واژه‌ها، قاموس» | |
| − | + | واکمن | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | واکمن | ||
والیبال | والیبال | ||
| − | + | وانگهی | |
وایتبُرد | وایتبُرد | ||
| سطر ۱٬۵۲۵: | سطر ۱٬۸۶۱: | ||
وبلاگ | وبلاگ | ||
| − | + | ورغلنبیدن | |
وسطا | وسطا | ||
| سطر ۱٬۵۴۹: | سطر ۱٬۸۸۵: | ||
هدا | هدا | ||
| + | |||
| + | هراج/ حراج | ||
هشت‌سد «عدد ۸۰۰» | هشت‌سد «عدد ۸۰۰» | ||
| + | |||
| + | هفت‌خان/ هفت‌خوان | ||
| + | |||
| + | هفت‌خوان/ هفت‌خان | ||
هفت‌سد «عدد ۷۰۰» | هفت‌سد «عدد ۷۰۰» | ||
| سطر ۱٬۵۶۵: | سطر ۱٬۹۰۷: | ||
همان‌گونه | همان‌گونه | ||
| + | |||
| + | هم‌تراز | ||
| + | |||
| + | همی ـ [همواره جدا از فعل پس از خود نوشته‌می‌شود: همی‌رفت، همی‌روم] | ||
همین | همین | ||
| سطر ۱٬۵۸۵: | سطر ۱٬۹۳۱: | ||
===ی=== | ===ی=== | ||
| − | + | ی [یای میانجی همواره به‌صورتِ «ی» نوشته‌می‌شود: خانه‌ی دوست] | |
| + | |||
| + | یاتاغان | ||
یاسین | یاسین | ||
| − | + | یالغوز | |
یحیا | یحیا | ||
| + | |||
| + | یُد | ||
یُرغه | یُرغه | ||
| + | |||
| + | یزغل | ||
یغور | یغور | ||
| سطر ۱٬۶۰۰: | سطر ۱٬۹۵۲: | ||
یونتئیل «سال اسب» | یونتئیل «سال اسب» | ||
| + | |||
| + | ===ئ=== | ||
| + | [هیچ واژه‌ای در فارسی با «ئـ» آغاز نمی‌شود و بنابراین «ئیدر»، «ئیدروژن» و مانند آن نادرست‌اند و باید به‌صورت «ایدر»، «ایدروژن» و ... نوشته‌شوند. البتّه در فارسی امروز این واژه‌ها با «ه» آغازی رایج‌ترند: هیدر، هیدروژن.] | ||
===منابع=== | ===منابع=== | ||
| + | ـ «املای فارسی»، احمد بهمنیار | ||
ـ ''دستور خطّ فارسی'' | ـ ''دستور خطّ فارسی'' | ||
| − | ـ «زبان‌پژوهی» ( | + | ـ «زبان‌پژوهی» (سلسله‌نوشتارهای نگارنده در فصل‌نامه‌ی ''قلم'' کرمان‌شاه) |
ـ ''غلط ننویسیم'' | ـ ''غلط ننویسیم'' | ||
| سطر ۱٬۶۱۸: | سطر ۱٬۹۷۴: | ||
ـ ''فرهنگ‌نامه‌ی فارسی: واژگان و اعلام'' | ـ ''فرهنگ‌نامه‌ی فارسی: واژگان و اعلام'' | ||
| + | |||
| + | ـ ''نگارش و ویرایش'' | ||
| + | |||
| + | ـ ویکیپدیای فارسی و انگلیسی | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۰۱
محتویات
چند نکته به‌عنوانِ مقدّمه
- در این فرهنگ‌واره افزون‌بر صورت‌هایِ املاییِ بحث‌انگیز، به ضبطِ برخی نام‌هایِ خاصِّ کسان و جای‌ها که چند گونه‌ی املایی و/یا تلفّظی داشته‌اند نیز پرداخته‌شده‌است.
ـ تنها صورت‌هایِ درست آورده‌شده و از آوردنِ صورت‌هایِ نادرست پرهیز کرده‌ایم.
ـ اگرچه از دستورِ خط و فرهنگِ املاییِ فرهنگستان و دیگر فرهنگ‌ها در مدخل‌گزینی بهره برده‌ایم، صورت توصیه‌شده‌یِ ما لزومن مطابقِ این منبع‌ها نیست.
ـ این فرهنگ‌واره ویرایش و تکمیل خواهد شد و درحال‌ِحاضر قابل‌ِاستناد نیست.
ـ مسئولیّتِ صحّتِ املایِ پیش‌نهادیِ این صفحه با سرویراستار است.
چند قاعده‌یِ کلّی
ـ نشانه‌هایِ «ۀ، اً/ـٍ/ـٌ، ة، ٰ (الفِ کوتاه رویِ کرسیِ «ی» و بدونِ آن)» به رسمیّت شناخته‌نشده‌اند. جای‌گزین‌هایِ آن‌ها به‌ترتیب عبارت‌اند از: ه‌ی، ـن، ت، ا.
ـ از نشانه‌های «ـَ، ـِ، ـُ، ـّ، ـْ، ـٖ» می‌توان هر جا که لازم باشد بهره برد. پیش‌نهاد می‌شود تشدید و کسره‌یِ اضافه تا جایِ ممکن گذاشته‌شود.
ـ واو معدوله فعلن حفظ شده‌است.
ـ در واژه‌هایِ غیرعربی (چه فارسی، چه ترکی، چه اروپایی) از نویسه‌هایِ «ح، ص، ض، ط، ظ، ع، ق» تا جایِ ممکن استفاده نمی‌شود.
ـ دو نویسه‌یِ «ث» و «ذ» در واژه‌هایِ عربی و برخی واژه‌هایِ فارسی دیده‌می‌شوند ولی در واژه‌هایِ اروپایی و جز آن از کاربرد آن‌ها پرهیز می‌شود.
ـ در میانِ تک‌واژهایِ سازنده‌یِ یک واژه، هر تک‌واژی که با واکه/ مصوّت آغاز شود به تک‌واژِ پیش‌از خود می‌چسبد: گل + ـِستان > گلِستان، موش + ـَک > موشَک، دست + ـه > دسته.
ـ در میانِ تک‌واژهایِ سازنده‌یِ یک واژه، هر تک‌واژی که با هم‌خوان/ صامت آغاز شود به تک‌واژِ پیش‌از خود نمی‌چسبد: کتاب‌خانه، گل‌سرا، کم‌تر.
ـ واژه‌هایِ بیگانه‌یِ غیرعربی تا جایِ ممکن پیوسته نوشته‌می‌شوند، زیرا برایِ فارسی‌زبانان تجزیه‌پذیر نیستند.
ـ در میانِ واژه‌هایِ ساده‌یِ (/ بسیطِ) فارسی و غیرفارسی از نشانه‌هایِ «آ» و «ه/ ـه» استفاده نمی‌شود: رآکتور > رئاکتور، آته‌ئیست > آتئیست.
ـ در پایانِ واژه‌هایِ ساده‌یِ (/ بسیطِ) فارسی و غیرفارسی از نشانه‌یِ «آ» استفاده نمی‌شود: پانته‌آ > پانتئا.
ـ عنصرهایِ سازنده‌یِ ترکیب‌هایِ اضافیِ، حتّا اگر ترکیب واژه‌گانی شده‌باشند و کسره‌یِ اضافه‌یِ آن هم ضعیف یا حذف شده‌باشد، به یک‌دیگر نمی‌چسبند: آبِرو، آب‌لیمو، پشت‌کار، دست‌کم، زن‌دایی.
آ
آبِرو
آپتودیت
آپدیت
آتئیست
آتئیسم
آتئیل «سال اسب»
آجیچای
آخور
آدیسابابا
آرکائیسم
آرکائیک
آروغ
آزرمی‌دخت
آزوغه
آغا «عنوانی احترام‌آمیز برای مردان؛ عنوانی احترام‌آمیز برای زنان؛ عنوانی برای مردان اخته»
آغاپاشا
آغاجری
آغاخان
آغامحمّدخان
آغبلاغ
آغچای
آغسنغر
آفریغا [قارّه] [کشور]
آگنوستیسیسم
آلاداغ
آمپرمئابل
آمپلیفایر
آمپیسیلین
آمفیتئاتر
آموکسیسیلین
آناتولی
آنتیبادی
آنتیبیوتیک
آنتیپاتی
آنتیپروتون
آنتیپیرین
آنتیتز
آنتیتورس
آنتیتوکسین
آنتیدورینگ
آنتیژل
آنتیژن
آنتیسپتیک
آنتیکُر
آنتیگوا و باربودا [کشور]
آنتیلگاریم
آنتیهیستامین
آن‌جا
آن‌چه
آنغوزه
آنفلوانزا/ آنفولانزا
آنفولانزا/ آنفلوانزا
آنکال
آن‌که [در همه‌ی معناها و کاربردها]
آن‌گاه
آن‌ها
آنئید
آیت‌الکرسی
آیت‌اللاه
آیستی «یخ‌چای»
آیفن
آیین
آیینه
ا
ابتدائن
ابُلحسن
ابُلفضل
ابُلقاسم
ابن [همواره با الف نوشته‌می‌شود، مگر وقتی‌که بِن /ben/ تلفّظ شود]
ابوموسا
اپتیمیست
اپتیمیسم
اتاغ
اترار
اتراغ
اتریش
اتلس
اتلّو
اتو
اتومبیل
اَثرَت/ اَسرَت «پدر گرشاسب»
اثناعشر
اثناعشری
اختاپوس
ارّابه
ارزروم
ارستو
اَرگ
اَروس
اَروسک
اَروسی
اُریب
اژیدهاک
اسپیدژ
است [در سوم‌شخص مفرد ماضی نقلی نیم‌جدا از صفت مفعولی پیش از خود نوشته‌می‌شود: رفته‌است]
استانبول
استاینبک
استبل
استثنائن
استخر [در همه‌ی معناها]
استرلاب
استریپتیز
استوانه
استوخودوس
استونهنج
استهبان
استهبانات
اسحاق
اَسرَت/ اَثرَت «پدر گرشاسب»
اسفهان
اشتاینبک
اضحا
اعلا
اعلاحضرت
اعلاعلّیّین
اغریرث/ اغریرس
اغریرس/ اغریرث
اِفریغا [قارّه] [کشور]
افسنتین
افلاتون
اقصا
اِلاه
اِلاهه
اِلاهی
الاهیّات
الاهیّون
الرّحمان
اِلسالوادور [کشور]
الف‌با
اللاه [بدون تشدید]
الم‌شنگه
امپراتریس
امپراتور
اَن «مدفوع»
انتر
اندیشه‌مند
ان‌شاءاللاه
انغوزه
اودئیل «سال گاو»
اورانگوتان
اوکراین [کشور]
اهورَمزدا
ای [حرف/نشانه‌ی ندا همواره با فاصله‌ی کامل از منادا نوشته‌می‌شود: ای خدا، ای دل، ای دوست، ای که]
ایتالیا [کشور]
ایتئیل «سال سگ»
ایدئال
ایدئالیزه
ایدئالیست
ایدئالیسم
ایدئولوژی
ایدئولوژیک
ایدئولوژیکی
ایدئولوگ
ایذه
ایرانویج
ایرانویچ
ایلام [در همه‌ی معناها]
ایلانئیل «سال مار»
این‌جا
این‌جانب
این‌که [در همه‌ی معناها و کاربردها]
این‌ها
ب
باآن‌که
بااین‌که
باباغوری
باتری
باتلاغ
باتوم «چماق پلیس؛ شهری در گرجستان»
باتومی
باتون
باجناغ
بادیگارد
باربیکیو
بارسئیل «سال پلنگ»
بارگذاری
باسلُغ
بالماسکه
بام‌غلتان
بایسنغر
بُتر «بُتری»
بُتری
بُختُنَسَر (بُختُنَسَّر)
بدمسّب
بربت
برخاستن
برگزار
برگزاری
بستام
بستامی
بسحاق اطعمه
بسکتبال
بسمهی تعالا
بشخصه
بعینه
بغچه
بقیّت‌السّیف
بقیّت‌اللاه
بکگراند
بلشویسم
بلشویک
بلعجب
بلغور
بلفضول
بلفضولی
بُلکامه
بل‌که
بلوت
بلهوس
بلهوسانه
بلهوسی
بلیت
بنماری
بوزرجمهر
بوغ
بولاغوتی
بویفرند «دوست‌پسر»
بوییدن
به پا خاستن
بِه‌تر
بِه‌ترین
به‌جز
بهره‌مند
بهره‌ور
به‌نام‌ایزد
بیجن‌خان
بیچیئیل «سال میمون»
بیسبال
بیش‌تر
بیش‌ترین
بیلبُرد
بیِنال «دوسالانه»
پ
پاپکورن
پاپوا گینه‌ی نو [کشور]
پاتوغ
پاتیل
پاچه‌خار
پاچه‌خاری
پارکوِی
پانتئا
پانتئیست
پانتئیسم
پانسد «عدد ۵۰۰»
پانگئا
پایه‌گان «سلسله‌مراتب»
پایه‌ور
پاییدن
پاییز
پایین
پتاس
پتر کبیر
پترزبورغ
پترزبورگ
پترس
پترسبورگ
پتیبور
پُخ
پرتغال «نام کشور؛ نام میوه» [کشور]
پرفسور
پرملاط
پستمدرن
پستمدرنیست
پستمدرنیسم
پسیمیست
پسیمیسم
پشت‌کار
پنکیک
پنیسیلین
پنیسیلیوم
پورداوود
پوییدن
پیجین «نیم‌زبان، زبان آمیخته»
پیچیئیل «سال میمون»
پیِر «اسم خاصّ مردانه‌ی فرانسوی»
پیشاور
پیشاوور
پیش‌خان «سکومانندی جلو مغازه‌ها»
پیش‌خوان «پیش‌خوانی، پیش‌مطالعه»
پیلاتِس
ت
تاب «نام رود»
تاتوره
تاراغ‌وتوروغ
تارم [در همه‌ی معناها]
تاس
تاس‌کباب
تاغ [در همه‌ی معناها و کاربردها]
تاغ‌چه
تاغ‌دیس
تالار
تالخونچه
تالس
تالش
تالشی
تالغان
تاول
تاووس/ طاووس
تایباد
تایر «چرخ/لاستیک ماشین»
تائیس
تباشیر
تبر
تبرخون
تبرزد
تبرزه
تبرزین
تبرستان
تَبَرک
تبری
تَبَس
تپان‌چه
تُپُغ
تپور
تپیدن
تُتُغ
تتماج
تخار
تخارستان
تخاغویئیل «سال مرغ»
تخت‌خواب
ـ‌تر [نشانه‌ی صفت برتر/ تفضیلی همواره جدا از پایه‌ی خود نوشته‌می‌شود]
ترابلس
ترابوزان
تراز [در همه‌ی معناها و کاربردها]
ترازاوّل
ترانسنیستریا [کشور]
ترخان
ترخون
ترسوس
ترشیز
ترغبه
ترغ‌وتوروغ
ترغّه
ترلان
ـ‌ترین [نشانه‌ی صفت برترین/ عالی همواره جدا از پایه‌ی خود نوشته‌می‌شود]
تزیین
تسوج
تسویه‌حساب/ تصفیه‌حساب
تشت
تشک
تصفیه‌حساب/ تسویه‌حساب
تغار
تغرل/ طغرل
تغرل‌جرد/ طغرلجرد
تقوا
تل‌انبار
تلاویو
تلپات
تلپاتی
تلتایپ
تلتکس
تلتکست
تلتئاتر
تلسیِژ
تلفاکس
تلفتو
تلفکس
تلفیلم
تلسکی
تلفریک
تلفن
تلکابین
تلکنفرانس
تلمتر
تلمتری
تلویزیون
تمتراغ
تمر «خرما؛ پرچسب پستی»
تمر هندی «برچسب پستی مربوط به کشور هند»
تمرهندی «نوعی میوه‌ی ترش»
تمغا
تناب
تنبی/ طنبی
تن‌ماهی
تنبور
تنتور
تنجه
تنگوزئیل «سال خوک»
تن‌لش
تو /to/
تو /tu/
تو را
توالش
توبیغا
توتیا
تورات
توس
توست (تو + است)
توسی
توشغانئیل «سال خرگوش»
توفان/ طوفان
تومار/ طومار
تهران
تهماسب
تهمورث/ تهمورس
تهمورس/ تهمورث
تیان «دیگ»
تیبگ
تیتوس
تیتیشمامانی
تیسفون
تیشرت
تِیکاف
تیلسان
تینیجر
ث
ثَرا
ثقت‌الاسلام
ج
جابلسا
جابه‌جا
جابه‌جایی
جُحا/ جوحا
جدوا
جرئت
جست‌وجو
جغّه
جکپات
جناب‌عالی
جنّت‌المأوا
جنتیانا
جوحا/ جُحا
جیغه «جغّه»
چ
چاپِستیک
چارغ
چاغ «ضدِّ لاغر»
چاییدن
چتروم
چرا «برای چه؛ پاسخ مثبت به پرسش منفی»
چرایی
چشپش «پسر هخامنش»
چُغ «چوبی که بر گردنِ گاوِ گردونه نهند»
چغندر
چلغوز
چنان
چنان‌چه
چنان‌که
چوغ «چوب؛ چوبی که بر گردنِ گاوِ گردونه نهند»
چوغ‌الف
چون‌که
چون‌وچرا
چه
چه را «چه چیزی را»
چهارسد «عدد ۴۰۰»
چه‌جور
چه‌جوری
چه‌سان
چه‌طور
چه‌طوری
چه‌قدر
چه‌کار
چه‌کاره
چه‌گونه
چه‌ها
چیست
چیستی
چیستان
چینچیلا
ح
حتّا
حتّاالامکان
حتّاالمقدور
حجّت‌الاسلام(والمسلمین)
حُدا
حراج/ هراج
حِسبتن‌للّاه
حق‌تعالا
حضرت‌عالی
حلیم «بردبار»
حوله/ هوله
حیات
خ
خاست‌گاه
خانسار
خاییدن
ختا «نام سرزمین»
خراتین/ خراطین
خراطین/ خراتین
خرجین
خُرد «کوچک، ریز»
خُردسال
خُرده «ریز، اندک»
خرسند
خشایارشا
خشکار
خشنود
خشیارشا
خطمی
خلأ
خلأی
خنثا
خواربار
خواف
خونسار
خیت «ضایع»
خیط «خط»
د
دادائیست
دادائیسم
داده‌گان «مجموعه‌ای از داده‌ها، پای‌گاه داده‌ها»
دارالشّورا
دانش‌کده‌گان «مجموعه‌ای از دانش‌کده‌ها، پردیس، پردیزه»
داوود
دایرت‌البروج
دایرت‌المعارف
دُجا
دراگستور
درایت‌الحدیث
دَرسَد
دَرسَدانه
درسدگیری
دِسیگرم
دِسیلیتر
دِسیمتر
دسینرمال
دشک
دموکرات
دموکراتیک
دموکراسی
دوچار
دوغلو
دیپورت
دیدبان/ دیده‌بان
دیده‌بان/ دیدبان
ذ
ذی‌حجّه
ذی‌قعده
ر
راحت‌الحلقوم
راشیتیسم
راندِوو
ربدوشامبر
رتیل
رتیلا
رحمان
رخت‌خواب
رمانتیسیسم
روبه‌رو
روبه‌رویی
روییدن
رئاکتانس
رئاکتور
رئال
رئالیست
رئالیسم
ز
زابه‌راه
زاییدن
زباله
زغال
زکات
زکریّا
زلیخا
زنون
ژ
ژان‌پل
ژان‌پیِر
ژان‌ژاک
س
سابون
ساچمه
ساحل‌عاج [کشور]
ساروج
سازه‌گان «مجموعه‌ای از سازه‌ها»
ساطور
ساغدوش
سال‌خورد
سال‌خورده
ساموا [کشور]
سانتیگراد
سانتیگرم
سانتیلیتر
سانتیمتر
سانروف
سانمارینو [کشور]
ساوجبلاغ
سایه‌بان
ساییدن
سپتیسیسم
ستبر
سد «عدد ۱۰۰»
سدرت‌المنتها
سده [در همه‌ی معناها]
سِرب
سِربستان [کشور]
سربه‌دار(ان)
سِربی
سرپل‌زهاب
سرشک
سُرمه
سریلانکا [کشور]
سغد
سغلمه
سفلا
سغرات
سغرلات
سغلاب
سغلابی
سکارا
سگ‌مسّب
سماوات
سَنّار «سَد دینار»
سنپترزبورگ
سِنج
سندل
سندلی
سوررئال
سوررئالیست
سوررئالیستی
سوررئالیسم
سوغات
سوفستایی
سوفیست
سوگ
سومالیلند [کشور]
سؤال
سها
سیاوَش
سیاووش
سی‌تی‌اسکن
سیچغانئیل «سال موش»
سیسد «عدد ۳۰۰»
سیِنا
سئانس
ش
شاغول
شانزِلیزه
شبورغان
شترنج
شرا «خریدن»
شرایین
شرته «نوعی باد»
شست «عدد ۶۰»
شست‌وشو
شش‌سد «عدد ۶۰۰»
شِعرا
شکوا
شلیته
شماته
شورا
شیء
شیئی
ص
صرف‌نظر
صغرا
صَلات
صیغه‌گان «مجموعه‌ای از صیغه‌ها، پارادایم»
ض
ضحا
ضرب‌در
ضرب‌دری
ط
طاووس/ تاووس
طاها
طغرل/ تغرل
طغرلجرد/تغرل‌جرد
طنبی/ تنبی
طوبا
طوفان/ توفان
طومار/ تومار
ظ
ظلّ آفتاب
ع
عاموس
عَذرا
عروت‌الوثقا
عظما
عقبا
علاایّ‌حال
علاحده
علارغم
علاقه‌مند
علاکلّ‌حال
علاهاذا
علم‌الهدا
عَمر «نام مردانۀ عربی» [در عربی با واو زاید پایانی نوشته‌می‌شود]
عَمر ابن عبدود
عَمر ابن کلثوم
عَمر ابن منذر
عَمر ابن هشام
عَمر ابن هند
عَمرِ عاص
عَمر و زید
عنبر نه‌سارا
عن‌قریب
عیسا
عیسو
عینهو
غ
غاتی
غارچ
غاروغور
غازغان
غال «بوته‌ی زرگری؛ لانه‌ی زنبور»
غال گذاشتن «سرکار گذاشتن»
غالی «فرش»
غانفت
غباد «نام شخص؛ نوعی ماهی»
غبرس [کشور]
غدّاره
غُدغُد
غدغن
غراغروت
غرت
غرتبان
غرتی
غرشمال
غُرُغ
غرغیزستان [کشور]
غرلغ
غُرمه
غروش
غره‌آغاج
غره‌غروت
غزّاغستان [کشور]
غزغان
غزغن
غشغرغ
غشلاغ
غُلپ
غلت
غلتان
غلتاندن
غلتانیدن
غلتبان
غلتک
غلتکی
غلت‌وواغلت
غلتیدن
غُلغُل
غِلغِلک
غُلّک
غلنبه
غلیان
غو «نوعی پرنده؛ نوعی غارچ»
غوته
غوته‌ور
غوتی
غوچ
غورباغه
غورت
غوری
غوز
غویئیل «سال گوسفند»
غُهِستان «کوهستان»
غیرذالک
غیشلاغ
غیغاج
غیماغ
ف
فتا
فتوا
فتیشیست
فتیشیسم
فحوا
فرادا
فرغون
فرمول
فَرَوَشی
فستفود
فطیر
فلستین [کشور]
فمینیست
فمینیسم
فنّاوری
فوتبال
فوتسال
فوته
فولتایم
فیساغورس
ق
قُرا
قرّت‌العین
قرون‌وسطا
قرون‌وسطایی
قفس
قیسی
ک
کاووس
کبرا
کذالک
کرونا
کریستنسن
کسرا
کلان‌تر [صفت/اسم]
کلان‌تری
کم‌تر
کم‌ترین
کونگفو
کُوید
کِه‌تر
کِه‌ترین
کیبُرد
کیبوتس
کِیپوِرد [کشور]
کِیروش
کیِف «پایتخت اوکراین»
کی‌خسرو
کیِرکگور
کیست
کی‌غباد
کی‌کاووس
کیومرث/ کیومرس
کیومرس/ کیومرث
گ
گاییدن
گرلفرند «دوست‌دختر»
گریپفروت
گفت‌وگو
گنوستیسیسم
گویی
گیلگمش
گینه‌بیسائو [کشور]
ل
لاتاری
لاکِن «لیکِن، امّا»
لامسّب
لایبنیتس
لایتجزّا
لپتاپ
لسانجلس
لَغ
لَغ‌لَغ
لَغ‌ولوغ
لقوه
لوت «کویر»
لوط «پیامبر و قوم»
لوطی
لویئیل «سال نهنگ»
لِهاذا
لهاوور
لیختنِشتاین [کشور]
لیفتراک
لیلیپوت
م
ماباِزا
ماسوا
مانعت‌الجمع
مانیتیسم
مأوا
مبدأ
مبدأی
مبرّا
متوفّا
مثنّا
مجتبا
محتوا
مرا
مرتضا
مزغان
مستثنا
مستکی
مستوره «نمونه(ی کالا)»
مِسر [کشور]
مسمّا
مسیّب
مشت‌ومال
مشکات
مشکات‌الدّینی
مصطفا
مصلّا
معاییر
معتنابه
معلّا
مع‌هاذا
مُغان/ موغان
مغدونیه [کشور]
مغناتیس
مغنتیس
مقفّا
مکنّا
ملاط
ملاقه
ملجأ
ملجأی
ملغا
ملغمه
منتها
منشأ
منشأی
موسا
موغان/ مُغان
مولا
مونتِنگرو [کشور]
موییدن
مِه‌تر [صفت/ اسم]
مِه‌ترین
می ـ [همواره جدا از فعل پس از خود نوشته‌می‌شود: می‌رفت، می‌روم، می‌آره، می‌آم]
میسیسیپی
میکاپ
میلیارد
میلیگرم
میلیلیتر
میلیمتر
میلیون
مینیبوس
مینیژوپ
مئه
ن
ناسور
ناطور
ناطورِ دشت
ناووس
نتبوک
نستوری
نشانه‌گان «مجموعه‌ای از نشانه‌ها، سَندرُم»
نعنا/ نعناع
نعناع/ نعنا
نفت
نفتالین
نِغ‌نِغ
نوخاسته
نوستالژی
نهایی
نه‌خیر
نه‌تنها
نُه‌سد «عدد ۹۰۰»
نیست
و
واترپولو
واژه‌گان «مجموعه‌ای از واژه‌ها، قاموس»
واکمن
والیبال
وانگهی
وایتبُرد
وبسایت
وبلاگ
ورغلنبیدن
وسطا
وغ‌وغ
ویکِند
ویلچر
ویولونسل
ه
ـ‌ها [نشانه‌ی جمع همواره جدا از پایه‌ی خود نوشته می‌شود]
هاتداگ
هافبک
هافتایم
هاکذا
هدا
هراج/ حراج
هشت‌سد «عدد ۸۰۰»
هفت‌خان/ هفت‌خوان
هفت‌خوان/ هفت‌خان
هفت‌سد «عدد ۷۰۰»
هلیم «نوعی غذا»
همان
همان‌جا
همان‌جور
همان‌که
همان‌گونه
هم‌تراز
همی ـ [همواره جدا از فعل پس از خود نوشته‌می‌شود: همی‌رفت، همی‌روم]
همین
همین‌جا
همین‌جور
همین‌که
همین‌گونه
هندیکَم
هوا [در همه‌ی معناها و کاربردها]
هوله/ حوله
هیز
ی
ی [یای میانجی همواره به‌صورتِ «ی» نوشته‌می‌شود: خانه‌ی دوست]
یاتاغان
یاسین
یالغوز
یحیا
یُد
یُرغه
یزغل
یغور
یوغ
یونتئیل «سال اسب»
ئ
[هیچ واژه‌ای در فارسی با «ئـ» آغاز نمی‌شود و بنابراین «ئیدر»، «ئیدروژن» و مانند آن نادرست‌اند و باید به‌صورت «ایدر»، «ایدروژن» و ... نوشته‌شوند. البتّه در فارسی امروز این واژه‌ها با «ه» آغازی رایج‌ترند: هیدر، هیدروژن.]
منابع
ـ «املای فارسی»، احمد بهمنیار
ـ دستور خطّ فارسی
ـ «زبان‌پژوهی» (سلسله‌نوشتارهای نگارنده در فصل‌نامه‌ی قلم کرمان‌شاه)
ـ غلط ننویسیم
ـ فرهنگ املایی خطّ فارسی
ـ فرهنگ بزرگ سخن
ـ فرهنگ درست‌نویسی سخن
ـ فرهنگ واژه‌های اروپایی در فارسی
ـ فرهنگ‌نامه‌ی فارسی: واژگان و اعلام
ـ نگارش و ویرایش
ـ ویکیپدیای فارسی و انگلیسی
