پارسیشناسی: واژهنامۀ سره (همگانی): تفاوت بین نسخهها
جز (←سرچشمهها) |
جز |
||
سطر ۵: | سطر ۵: | ||
|- | |- | ||
|ـ آبا(ء)واجداد:||پدران و نیاکان | |ـ آبا(ء)واجداد:||پدران و نیاکان | ||
+ | |- | ||
+ | |ـ آباء سبعه:||هفت پدر، هفت پدران | ||
+ | |- | ||
+ | |ـ آباء علوی:||پدران فرازی، پدران آسمانی | ||
|- | |- | ||
|ـ آباجی:||خواهر | |ـ آباجی:||خواهر | ||
سطر ۳۶: | سطر ۴۰: | ||
|ـ آتئیسم:||بیخدایی | |ـ آتئیسم:||بیخدایی | ||
|} | |} | ||
− | ـ آثار: نشانهها، یادگارها، یادبودها، یادمانها | + | ـ آثار: نشانهها، نشانها، یادگارها، یادبودها، یادمانها |
+ | |||
+ | ـ آثام: گناهان، گناهها | ||
+ | |||
+ | ـ آجام: بیشهها | ||
ـ آجرک الله: خدایت پاداش دهاد | ـ آجرک الله: خدایت پاداش دهاد | ||
+ | |||
+ | ـ آجل: دیر، دیررس | ||
ـ آحاد: یکان؛ تکتک، یکایک؛ همه | ـ آحاد: یکان؛ تکتک، یکایک؛ همه | ||
سطر ۵۹: | سطر ۶۹: | ||
ـ آدم: مردم؛ کس | ـ آدم: مردم؛ کس | ||
+ | |||
+ | ـ آدمیّت: مردمی | ||
ـ آدولت کلد: سرماخوردگی بزرگسالان | ـ آدولت کلد: سرماخوردگی بزرگسالان | ||
+ | |||
+ | ـ آذان: گوشها | ||
ـ آراء: رایها، اندیشهها، دیدگاهها | ـ آراء: رایها، اندیشهها، دیدگاهها | ||
سطر ۸۳: | سطر ۹۷: | ||
ـ آس: تک | ـ آس: تک | ||
+ | |||
+ | ـ آس: (درخت) مورد | ||
ـ آسانسور: آسانبر، بالابر | ـ آسانسور: آسانبر، بالابر | ||
سطر ۹۸: | سطر ۱۱۴: | ||
ـ آفازیا: زبانپریشی | ـ آفازیا: زبانپریشی | ||
− | ـ آفاق: | + | ـ آفاق: کرانهها، کرانها؛ کشورها، (سراسر) جهان |
ـ آفت: آسیب، زیان، گزند | ـ آفت: آسیب، زیان، گزند | ||
سطر ۱۱۷: | سطر ۱۳۳: | ||
ـ آکتور: هنرپیشه <فرهنگستان>، بازیگر <فرهنگستان> | ـ آکتور: هنرپیشه <فرهنگستان>، بازیگر <فرهنگستان> | ||
+ | |||
+ | ـ آکل: خورنده | ||
ـ آکلاد: ابرو | ـ آکلاد: ابرو | ||
سطر ۱۲۴: | سطر ۱۴۲: | ||
ـ آگراندیسمان: بزرگسازی <فرهنگستان> | ـ آگراندیسمان: بزرگسازی <فرهنگستان> | ||
− | ـ آل: | + | ـ آل: خاندان، دودمان |
ـ آلات: ابزارها، افزارها؛ اندامها؛ سازها | ـ آلات: ابزارها، افزارها؛ اندامها؛ سازها | ||
ـ آلام: دردها، رنجها | ـ آلام: دردها، رنجها | ||
+ | |||
+ | ـ آلاء: دهشها، بخششها | ||
ـ آلبینیسم: زالی <فرهنگستان> | ـ آلبینیسم: زالی <فرهنگستان> | ||
سطر ۱۳۸: | سطر ۱۵۸: | ||
ـ آلتیمتر: فرازیاب <فرهنگستان> | ـ آلتیمتر: فرازیاب <فرهنگستان> | ||
− | ـ آمال: امیدها، | + | ـ آمال: امیدها، آرزوها، آرمانها |
+ | |||
+ | ـ آمر: فرماینده، فرمانده | ||
+ | |||
+ | ـ آمن: بیبیم، بیترس | ||
ـ آمین: ایدون باد، چنین باد | ـ آمین: ایدون باد، چنین باد | ||
سطر ۱۸۵: | سطر ۲۰۹: | ||
ـ آنژیولوژی: رگشناسی | ـ آنژیولوژی: رگشناسی | ||
+ | |||
+ | ـ آنس: خوگیرتر | ||
ـ آنسامبل: همنوایان <فرهنگستان>؛ همنوایی <فرهنگستان>، گروهنوازی | ـ آنسامبل: همنوایان <فرهنگستان>؛ همنوایی <فرهنگستان>، گروهنوازی | ||
سطر ۲۰۱: | سطر ۲۲۷: | ||
ـ آنیمیسم: جانگرایی | ـ آنیمیسم: جانگرایی | ||
+ | |||
+ | ـ آنیه: آوندها | ||
ـ آوانگارد: پیشرو، پیشگام | ـ آوانگارد: پیشرو، پیشگام | ||
− | ـ آیات: نشانهها، | + | ـ آیات: نشانهها، نشانها، نشانیها |
− | ـ آیت: نشانه، | + | ـ آیت: نشانه، نشان، نشانی |
ـ آیودی: ابزار درونزهدانی <فرهنگستان>، درونزهدانی <فرهنگستان> | ـ آیودی: ابزار درونزهدانی <فرهنگستان>، درونزهدانی <فرهنگستان> | ||
سطر ۲۱۸: | سطر ۲۴۶: | ||
ـ صادقی، علیاشرف، ''فرهنگ جامع زبان فارسی''، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی. | ـ صادقی، علیاشرف، ''فرهنگ جامع زبان فارسی''، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی. | ||
+ | |||
+ | ـ فروزانفر، بدیعالزمان، ''فرهنگ تازی به پارسی''، تهران، اساطیر. | ||
ـ مشیری، مهشید، ''فرهنگ واژههای اروپایی در فارسی''، تهران، البرز. | ـ مشیری، مهشید، ''فرهنگ واژههای اروپایی در فارسی''، تهران، البرز. | ||
ـ هاجری، ضیاءالدین، ''فرهنگ بیستهزار''، تهران، بهآفرین. | ـ هاجری، ضیاءالدین، ''فرهنگ بیستهزار''، تهران، بهآفرین. |
نسخهٔ ۱۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۲۱
آ
ـ آبا(ء): | پدران؛ نیاکان؛ بزرگان، برگزیدگان |
ـ آبا(ء)واجداد: | پدران و نیاکان |
ـ آباء سبعه: | هفت پدر، هفت پدران |
ـ آباء علوی: | پدران فرازی، پدران آسمانی |
ـ آباجی: | خواهر |
ـ آبجی: | خواهر |
ـ آبسه: | آبپاش <فارسی کرمانی> |
ـ آپارتاید: | جدانژادی <فرهنگستان> |
ـ آپارتمان: | کاشانه <فرهنگستان> |
ـ آپاندیس: | آویزه <فرهنگستان> |
ـ آپاندیسیت: | آویزآماس <فرهنگستان> |
ـ آپلود: | بارگذاری |
ـ آتل: | تختۀ شکستهبندی |
ـ آتلیه: | کارگاه <فرهنگستان> |
ـ آتو: | برگ برنده؛ دستاویز، بهانه |
ـ آتی: | (زمان) آینده؛ پس از این |
ـ آتیه: | (زمان) آینده؛ پس از این |
ـ آتئیست: | بیخدا |
ـ آتئیسم: | بیخدایی |
ـ آثار: نشانهها، نشانها، یادگارها، یادبودها، یادمانها
ـ آثام: گناهان، گناهها
ـ آجام: بیشهها
ـ آجرک الله: خدایت پاداش دهاد
ـ آجل: دیر، دیررس
ـ آحاد: یکان؛ تکتک، یکایک؛ همه
ـ آخر: پایان؛ انجام، فرجام، سرانجام؛ دستکم
ـ آخرالامر: سرانجام، در پایان کار
ـ آخرت: جهان پس از مرگ، سرای دیگر، آنجهان، آنسرای
ـ آداب: آیینها، روشها، شیوهها؛ رفتارها؛ فرهنگها
ـ آداپتاسیون: سازگاری، همسازی
ـ آدالت کلد: سرماخوردگی بزرگسالان
ـ آدرس: نشانی
ـ آدرس الکترونیکی: رایانامه
ـ آدم: مردم؛ کس
ـ آدمیّت: مردمی
ـ آدولت کلد: سرماخوردگی بزرگسالان
ـ آذان: گوشها
ـ آراء: رایها، اندیشهها، دیدگاهها
ـ آرتزین: خودبرآ
ـ آرتیزین: خودبرآ
ـ آرتیست: هنرمند، هنرپیشه، بازیگر
ـ آرشیو: بایگانی
ـ آرکاییسم: کهنگرایی، کهنگری، باستانگرایی
ـ آرکاییک: کهنگرایانه، کهنگرانه، باستانگرایانه، کهنوش
ـ آرم: نشانه <فرهنگستان>، نشان
ـ آژان: پاسبان؛ کارگزار
ـ آژانس: بنگاه، نمایندگی
ـ آس: تک
ـ آس: (درخت) مورد
ـ آسانسور: آسانبر، بالابر
ـ آسیستان: دستیار <فرهنگستان>، وردست
ـ آغا: بانو؛ خواجهسرای
ـ آف: بیکاری؛ بیکار
ـ آفات: آسیبها، زیانها، گزندها
ـ آفازی: زبانپریشی
ـ آفازیا: زبانپریشی
ـ آفاق: کرانهها، کرانها؛ کشورها، (سراسر) جهان
ـ آفت: آسیب، زیان، گزند
ـ آقا: خواجه، سروَر؛ پدر؛ همسر، شوهر
ـ آقسقال: ریشسفید
ـ آکادمی: فرهنگستان <فرهنگستان>
ـ آکادمیست: دانشور، فرهیخته
ـ آکادمیسین: فرهنگستانی
ـ آکادمیک: دانشگاهی، دانشی
ـ آکتریس: هنرپیشه <فرهنگستان>، بازیگر <فرهنگستان>
ـ آکتور: هنرپیشه <فرهنگستان>، بازیگر <فرهنگستان>
ـ آکل: خورنده
ـ آکلاد: ابرو
ـ آکولاد: ابرو
ـ آگراندیسمان: بزرگسازی <فرهنگستان>
ـ آل: خاندان، دودمان
ـ آلات: ابزارها، افزارها؛ اندامها؛ سازها
ـ آلام: دردها، رنجها
ـ آلاء: دهشها، بخششها
ـ آلبینیسم: زالی <فرهنگستان>
ـ آلت: ابزار، افزار؛ اندام؛ ساز
ـ آلترناتیو: جایگزین
ـ آلتیمتر: فرازیاب <فرهنگستان>
ـ آمال: امیدها، آرزوها، آرمانها
ـ آمر: فرماینده، فرمانده
ـ آمن: بیبیم، بیترس
ـ آمین: ایدون باد، چنین باد
ـ آن: دم
ـ آناً: دردم، بیدرنگ
ـ آنابولیسم: فراگشت <فرهنگستان>
ـ آناتومی: تنشناسی، پیکرشناسی، پیکرشکافی
ـ آنتولوژی: گزیده، گلچین
ـ آنتیبادی: پادتن <فرهنگستان>
ـ آنتیبیوتیک: پادزیست
ـ آنتیژن: پادگن <فرهنگستان>
ـ آنتیسپتیک: گندزدا <فرهنگستان>، پلشتبر <فرهنگستان>
ـ آندوپلاسم: درمیانیاخته <فرهنگستان>
ـ آندوتوکسین: درونزهرابه <فرهنگستان>
ـ آندودرم: درونپوست <فرهنگستان>
ـ آندوسپرم: دروندانه <فرهنگستان>؛ خورش <فرهنگستان>
ـ آندوسکوپ: درونبین <فرهنگستان>
ـ آندوسکوپی: درونبینی <فرهنگستان>
ـ آنرمال: نابهنجار <فرهنگستان>
ـ آنزیم: زیمایه <فرهنگستان>
ـ آنژین: گلودرد <فرهنگستان>
ـ آنژین صدری: درد سینه <فرهنگستان>
ـ آنژیوپلاستی: رگبازسازی <فرهنگستان>
ـ آنژیوگرافی: رگنگاری <فرهنگستان>
ـ آنژیولوژی: رگشناسی
ـ آنس: خوگیرتر
ـ آنسامبل: همنوایان <فرهنگستان>؛ همنوایی <فرهنگستان>، گروهنوازی
ـ آنسیکلوپدی: دانشنامه <فرهنگستان>
ـ آنکال: گوشبهزنگ <فرهنگستان>
ـ آنمی: کمخونی
ـ آنومالی: ناهنجاری <فرهنگستان>
ـ آنومی: بیهنجاری <فرهنگستان>
ـ آنونس: پیشپرده <فرهنگستان>
ـ آنیمیسم: جانگرایی
ـ آنیه: آوندها
ـ آوانگارد: پیشرو، پیشگام
ـ آیات: نشانهها، نشانها، نشانیها
ـ آیت: نشانه، نشان، نشانی
ـ آیودی: ابزار درونزهدانی <فرهنگستان>، درونزهدانی <فرهنگستان>
ـ آیه: نشانه، نشان
ـ آییودی: ابزار درونزهدانی <فرهنگستان>، درونزهدانی <فرهنگستان>
سرچشمهها
ـ رازی، فریده، فرهنگ واژههای فارسی سره برای واژههای عربی در فارسی معاصر، تهران، نشر مرکز.
ـ صادقی، علیاشرف، فرهنگ جامع زبان فارسی، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
ـ فروزانفر، بدیعالزمان، فرهنگ تازی به پارسی، تهران، اساطیر.
ـ مشیری، مهشید، فرهنگ واژههای اروپایی در فارسی، تهران، البرز.
ـ هاجری، ضیاءالدین، فرهنگ بیستهزار، تهران، بهآفرین.