پارسی‌شناسی: واژه‌نامۀ سره (همگانی): تفاوت بین نسخه‌ها
جز |
جز |
||
| سطر ۲۰: | سطر ۲۰: | ||
|ـ آپارتمان:||کاشانه <فرهنگستان> | |ـ آپارتمان:||کاشانه <فرهنگستان> | ||
|- | |- | ||
| − | |ـ آپاندیس:||آویزه <فرهنگستان> | + | |ـ آپاندیس:||آویزه <فرهنگستان نخست، فرهنگستان> |
|- | |- | ||
|ـ آپاندیسیت:||آویزآماس <فرهنگستان> | |ـ آپاندیسیت:||آویزآماس <فرهنگستان> | ||
| سطر ۵۴: | سطر ۵۴: | ||
ـ آجل: دیر، دیررس | ـ آجل: دیر، دیررس | ||
| − | ـ آحاد: | + | ـ آحاد: یکان <فرهنگستان نخست>؛ تک‌تک، یکایک؛ همه |
ـ آخر: پایان؛ انجام، فرجام، سرانجام؛ دست‌کم | ـ آخر: پایان؛ انجام، فرجام، سرانجام؛ دست‌کم | ||
| سطر ۸۸: | سطر ۸۸: | ||
ـ آرتیست: هنرمند، هنرپیشه، بازیگر | ـ آرتیست: هنرمند، هنرپیشه، بازیگر | ||
| − | ـ آرشیو: بایگانی | + | ـ آرشیو: بایگانی <فرهنگستان نخست> |
| + | |||
| + | ـ آرشیویست: بایگان <فرهنگستان نخست> | ||
ـ آرکاییسم: کهن‌گرایی، کهنگری، باستان‌گرایی | ـ آرکاییسم: کهن‌گرایی، کهنگری، باستان‌گرایی | ||
| سطر ۹۶: | سطر ۹۸: | ||
ـ آرم: نشانه <فرهنگستان>، نشان | ـ آرم: نشانه <فرهنگستان>، نشان | ||
| − | ـ آژان: پاسبان؛ | + | ـ آژان: پاسبان؛ کارگزار، نماینده <فرهنگستان نخست> |
| + | |||
| + | ـ آژان پلیس: پاسبان <فرهنگستان نخست> | ||
| + | |||
| + | ـ آژانس: بنگاه، کارگزاری <فرهنگستان نخست>، نمایندگی <فرهنگستان نخست> | ||
| − | ـ آژانس: | + | ـ آژانس معاملات: کارگزاری <فرهنگستان نخست> |
ـ آس: تک | ـ آس: تک | ||
| سطر ۱۰۴: | سطر ۱۱۰: | ||
ـ آس: (درخت) مورد | ـ آس: (درخت) مورد | ||
| − | ـ آسانسور: آسان‌بر، بالابر | + | ـ آسانسور: بالارو <فرهنگستان نخست>، آسان‌بر، بالابر |
ـ آسیستان: دستیار <فرهنگستان>، وردست | ـ آسیستان: دستیار <فرهنگستان>، وردست | ||
| سطر ۱۵۷: | سطر ۱۶۳: | ||
ـ آلات: ابزارها، افزارها؛ اندام‌ها؛ سازها | ـ آلات: ابزارها، افزارها؛ اندام‌ها؛ سازها | ||
| + | |||
| + | ـ آلارم: هشدار <فرهنگستان نخست> | ||
ـ آلام: دردها، رنج‌ها | ـ آلام: دردها، رنج‌ها | ||
| سطر ۱۶۴: | سطر ۱۷۲: | ||
ـ آلبینیسم: زالی <فرهنگستان> | ـ آلبینیسم: زالی <فرهنگستان> | ||
| − | ـ آلت: ابزار، افزار؛ اندام؛ ساز | + | ـ آلت: ابزار، افزار؛ اندام؛ ساز <فرهنگستان نخست> |
ـ آلترناتیو: جایگزین | ـ آلترناتیو: جایگزین | ||
ـ آلتیمتر: فرازیاب <فرهنگستان> | ـ آلتیمتر: فرازیاب <فرهنگستان> | ||
| + | |||
| + | ـ آلیاژ: همجوش <فرهنگستان نخست> | ||
ـ آمال: امیدها، آرزوها، آرمان‌ها | ـ آمال: امیدها، آرزوها، آرمان‌ها | ||
| سطر ۱۸۵: | سطر ۱۹۵: | ||
ـ آناتومی: تن‌شناسی، پیکرشناسی، پیکرشکافی | ـ آناتومی: تن‌شناسی، پیکرشناسی، پیکرشکافی | ||
| + | |||
| + | ـ آنتن: سرون <فرهنگستان نخست> | ||
ـ آنتولوژی: گزیده، گلچین | ـ آنتولوژی: گزیده، گلچین | ||
| سطر ۲۶۸: | سطر ۲۸۰: | ||
ـ فروزانفر، بدیع‌الزمان، ۱۳۸۶ [۱۳۱۹]، ''فرهنگ تازی به پارسی''، چ۱ ناشر، تهران، اساطیر. | ـ فروزانفر، بدیع‌الزمان، ۱۳۸۶ [۱۳۱۹]، ''فرهنگ تازی به پارسی''، چ۱ ناشر، تهران، اساطیر. | ||
| + | |||
| + | ـ کیانوش، حسن، ۱۳۸۱، ''واژه‌های برابر فرهنگستان ایران''، تهران، سروش. | ||
ـ مشیری، مهشید، ۱۳۷۱، ''فرهنگ واژه‌های اروپایی در فارسی''، تهران، البرز. | ـ مشیری، مهشید، ۱۳۷۱، ''فرهنگ واژه‌های اروپایی در فارسی''، تهران، البرز. | ||
ـ هاجری، ضیاءالدین، ۱۳۸۶، ''فرهنگ بیست‌هزار''، تهران، به‌آفرین. | ـ هاجری، ضیاءالدین، ۱۳۸۶، ''فرهنگ بیست‌هزار''، تهران، به‌آفرین. | ||
نسخهٔ ۱۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۵۹
آ
| ـ آبا(ء): | پدران؛ نیاکان؛ بزرگان، برگزیدگان |
| ـ آبا(ء)واجداد: | پدران و نیاکان |
| ـ آباء سبعه: | هفت پدر، هفت پدران |
| ـ آباء علوی: | پدران فرازی، پدران آسمانی |
| ـ آباجی: | خواهر |
| ـ آبجی: | خواهر |
| ـ آبسه: | آب‌پاش <فارسی کرمانی> |
| ـ آپارتاید: | جدانژادی <فرهنگستان> |
| ـ آپارتمان: | کاشانه <فرهنگستان> |
| ـ آپاندیس: | آویزه <فرهنگستان نخست، فرهنگستان> |
| ـ آپاندیسیت: | آویزآماس <فرهنگستان> |
| ـ آپ‌تودیت: | روزآمد، به‌روز |
| ـ آپدیت: | روزآمد <فرهنگستان>، به‌روز؛ به‌روزرسانی |
| ـ آپلود: | بارگذاری |
| ـ آتل: | تختۀ شکسته‌بندی |
| ـ آتلیه: | کارگاه <فرهنگستان>، کارگاه هنری، |
| ـ آتو: | برگ برنده؛ دستاویز، بهانه |
| ـ آتی: | (زمان) آینده؛ پس از این |
| ـ آتیه: | (زمان) آینده؛ پس از این |
| ـ آتئیست: | بی‌خدا |
| ـ آتئیسم: | بی‌خدایی |
ـ آثار: نشانه‌ها، نشان‌ها، یادگارها، یادبودها، یادمان‌ها؛ پیامدها
ـ آثام: گناهان، گناه‌ها، بزه‌ها
ـ آجام: بیشه‌ها
ـ آجرک الله: خدایت پاداش دهاد
ـ آجل: دیر، دیررس
ـ آحاد: یکان <فرهنگستان نخست>؛ تک‌تک، یکایک؛ همه
ـ آخر: پایان؛ انجام، فرجام، سرانجام؛ دست‌کم
ـ آخرالامر: سرانجام، در پایان کار
ـ آخرت: جهان پس از مرگ، سرای دیگر، آن‌جهان، آن‌سرای
ـ آداب: آیین‌ها، روش‌ها، شیوه‌ها؛ رفتارها؛ فرهنگ‌ها
ـ آداپتاسیون: سازگاری، همسازی
ـ آدالت کلد: سرماخوردگی بزرگسالان
ـ آدرس: نشانی
ـ آدرس الکترونیکی: رایانامه
ـ آدم: مردم؛ کس
ـ آدمیّت: مردمی
ـ آدولت کلد: سرماخوردگی بزرگسالان
ـ آذان: گوش‌ها
ـ آراء: رای‌ها، اندیشه‌ها، دیدگاه‌ها
ـ آرتزین: خودبرآ
ـ آرتیزین: خودبرآ
ـ آرتیست: هنرمند، هنرپیشه، بازیگر
ـ آرشیو: بایگانی <فرهنگستان نخست>
ـ آرشیویست: بایگان <فرهنگستان نخست>
ـ آرکاییسم: کهن‌گرایی، کهنگری، باستان‌گرایی
ـ آرکاییک: کهن‌گرایانه، کهنگرانه، باستان‌گرایانه، کهن‌وش
ـ آرم: نشانه <فرهنگستان>، نشان
ـ آژان: پاسبان؛ کارگزار، نماینده <فرهنگستان نخست>
ـ آژان پلیس: پاسبان <فرهنگستان نخست>
ـ آژانس: بنگاه، کارگزاری <فرهنگستان نخست>، نمایندگی <فرهنگستان نخست>
ـ آژانس معاملات: کارگزاری <فرهنگستان نخست>
ـ آس: تک
ـ آس: (درخت) مورد
ـ آسانسور: بالارو <فرهنگستان نخست>، آسان‌بر، بالابر
ـ آسیستان: دستیار <فرهنگستان>، وردست
ـ آغا: بانو؛ خواجه‌سرای
ـ آف: بیکاری؛ بیکار
ـ آفات: آسیب‌ها، زیان‌ها، گزندها
ـ آفازی: زبان‌پریشی
ـ آفازیا: زبان‌پریشی
ـ آفاق: کرانه‌ها، کران‌ها؛ کشورها، (سراسر) جهان
ـ آفت: آسیب، زیان، گزند
ـ آقا: خواجه، سروَر؛ پدر؛ همسر، شوهر
ـ آق‌سقال: ریش‌سفید
ـ آکادمی: فرهنگستان <فرهنگستان>
ـ آکادمیست: دانشور، فرهیخته
ـ آکادمیسین: فرهنگستانی
ـ آکادمیک: دانشگاهی، دانشی
ـ آکتریس: هنرپیشه <فرهنگستان>، بازیگر <فرهنگستان>
ـ آکتور: هنرپیشه <فرهنگستان>، بازیگر <فرهنگستان>
ـ آکروبات: بندباز
ـ آکروباسی: بندبازی
ـ آکل: خورنده
ـ آکلاد: ابرو
ـ آکله: خوره
ـ آکواریوم: آبزیدان <فرهنگستان>
ـ آکولاد: ابرو
ـ آگراندیسمان: بزرگ‌سازی <فرهنگستان>
ـ آل: خاندان، دودمان
ـ آلات: ابزارها، افزارها؛ اندام‌ها؛ سازها
ـ آلارم: هشدار <فرهنگستان نخست>
ـ آلام: دردها، رنج‌ها
ـ آلاء: دهش‌ها، بخشش‌ها
ـ آلبینیسم: زالی <فرهنگستان>
ـ آلت: ابزار، افزار؛ اندام؛ ساز <فرهنگستان نخست>
ـ آلترناتیو: جایگزین
ـ آلتیمتر: فرازیاب <فرهنگستان>
ـ آلیاژ: همجوش <فرهنگستان نخست>
ـ آمال: امیدها، آرزوها، آرمان‌ها
ـ آمر: فرماینده، فرمانده
ـ آمن: بی‌بیم، بی‌ترس
ـ آمین: ایدون باد، چنین باد
ـ آن: دم
ـ آناً: دردم، بی‌درنگ
ـ آنابولیسم: فراگشت <فرهنگستان>
ـ آناتومی: تن‌شناسی، پیکرشناسی، پیکرشکافی
ـ آنتن: سرون <فرهنگستان نخست>
ـ آنتولوژی: گزیده، گلچین
ـ آنتی‌بادی: پادتن <فرهنگستان>
ـ آنتی‌بیوتیک: پادزیست
ـ آنتی‌ژن: پادگن <فرهنگستان>
ـ آنتی‌سپتیک: گندزدا <فرهنگستان>، پلشت‌بر <فرهنگستان>
ـ آندوپلاسم: درمیان‌یاخته <فرهنگستان>
ـ آندوتوکسین: درون‌زهرابه <فرهنگستان>
ـ آندودرم: درون‌پوست <فرهنگستان>
ـ آندوسپرم: درون‌دانه <فرهنگستان>؛ خورش <فرهنگستان>
ـ آندوسکوپ: درون‌بین <فرهنگستان>
ـ آندوسکوپی: درون‌بینی <فرهنگستان>
ـ آنرمال: نابهنجار <فرهنگستان>
ـ آنزیم: زی‌مایه <فرهنگستان>
ـ آنژین: گلودرد <فرهنگستان>
ـ آنژین صدری: درد سینه <فرهنگستان>
ـ آنژیوپلاستی: رگ‌بازسازی <فرهنگستان>
ـ آنژیوگرافی: رگ‌نگاری <فرهنگستان>
ـ آنژیولوژی: رگ‌شناسی
ـ آنس: خوگیرتر
ـ آنسامبل: همنوایان <فرهنگستان>؛ همنوایی <فرهنگستان>، گروه‌نوازی
ـ آنسیکلوپدی: دانشنامه <فرهنگستان>
ـ آنکال: گوش‌به‌زنگ <فرهنگستان>
ـ آنمی: کم‌خونی
ـ آنومالی: ناهنجاری <فرهنگستان>
ـ آنومی: بی‌هنجاری <فرهنگستان>
ـ آنونس: پیش‌پرده <فرهنگستان>
ـ آنیمیسم: جان‌گرایی
ـ آنیه: آوندها
ـ آوانگارد: پیشرو، پیشگام
ـ آیات: نشانه‌ها، نشان‌ها، نشانی‌ها
ـ آیت: نشانه، نشان، نشانی
ـ آیفن: آوابر، دربازکن
ـ آیفون: آوابر، دربازکن
ـ آی‌کیو: بهرۀ هوشی
ـ آیودی: ابزار درون‌زهدانی <فرهنگستان>، درون‌زهدانی <فرهنگستان>
ـ آیه: نشانه، نشان
ـ آی‌یودی: ابزار درون‌زهدانی <فرهنگستان>، درون‌زهدانی <فرهنگستان>
سرچشمه‌ها
ـ دانشیار، ج. [= جواد]، ۱۳۸۶، فرهنگنامۀ پارسی آریا، اصفهان، فرهنگ مردم.
ـ رازی، فریده، ۱۳۸۹ [۱۳۶۶]، فرهنگ واژه‌های فارسی سره برای واژه‌های عربی در فارسی معاصر، چ۷، تهران، نشر مرکز.
ـ صادقی، علی‌اشرف، ۱۳۹۲، فرهنگ جامع زبان فارسی، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
ـ فروزانفر، بدیع‌الزمان، ۱۳۸۶ [۱۳۱۹]، فرهنگ تازی به پارسی، چ۱ ناشر، تهران، اساطیر.
ـ کیانوش، حسن، ۱۳۸۱، واژه‌های برابر فرهنگستان ایران، تهران، سروش.
ـ مشیری، مهشید، ۱۳۷۱، فرهنگ واژه‌های اروپایی در فارسی، تهران، البرز.
ـ هاجری، ضیاءالدین، ۱۳۸۶، فرهنگ بیست‌هزار، تهران، به‌آفرین.
