فرهنگ واژه‌ها و اصطلاحات نظامی در متون حماسی منظوم
فرهنگ واژه‌ها و اصطلاحات نظامی در متون حماسی منظوم farhang=e vâž(-)hâ=v-o Ɂestelâh-ât=e nezâm-i dar motun=e hamâs-i=y-e manzum [اسم خاص] {فارسی-عربی (اصطلاحات، نظام، متون، حماسی، منظوم)}
کتابی از سعید مهدوی‌فر. در تألیف این فرهنگ سعی شده‌است از تمامی متون حماسی اعم از ملّی و دینی، متقدم و متأخر و قوی و ضعیف استفاده شود. بیت‌به‌بیت این آثار با دقت مورد بررسی قرار گرفته، هر واژه یا اصطلاح نظامی در یک یادداشت (برگه) ثبت شده و توضیحاتی نیز برای تحلیل زبانی و فنی در این یادداشت‌ها آمده است. پس از پایان یافتن این مرحله، یادداشت‌های یادشده براساس ترتیب الفبایی و به شیوۀ فرهنگنامه‌ای مدوّن شده است. در گزارش هر واژه ابتدا سعی شده از منابع اصیل استفاده شود؛ این منابع را می‌توان به دو دستۀ فرهنگ‌های لغت و آثار تحقیقی تقسیم کرد. سپس تلاش شده است سخن منابع را با دیدی انتقادی به کار گیریم و اگر خطایی در آن وجود دارد، اصلاح شود.
تلاش نویسنده بر آن بوده است تا این پژوهش را بر اساس چاپ‌های پیراسته و تصحیحات معتبر بنیان نهد، با این حال برخی از منظومه‌های بررسی‌شده از داشتن تصحیحی انتقادی و پیراسته بی‌بهره‌اند، هم از این رو با تأملی بیشتر از همان چاپ‌های موجود استفاده شده است. بسیاری از ابیات در این چاپ‌ها از نظر وزنی و زبانی صحیح به نظر نمی‌رسند. این امر حتی در باب آن دسته از متون حماسی که دستنویس‌های اندک یا یگانه‌ای از آن‌ها بر جا مانده، نیز صادق است.
چاپ دوم این کتاب با بازنگری و افزایش در سه جلد با عنوان فرهنگ بزرگ واژه‌های نظامی (آثار منظوم) منتشر شده‌است.
- منابع
- مهدوی‌فر، سعید (١٣٩٤). فرهنگ واژه‌ها و اصطلاحات نظامی در متون حماسی منظوم. تهران: روناس.
- مهدوی‌فر، سعید (١٣٩٩). فرهنگ بزرگ واژه‌های نظامی (آثار منظوم). ٣ج. تهران: دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، مرکز انتشارات راهبردی.
منوچهر فروزنده فرد
