پارسی‌شناسی: فرهنگ‌واره‌ی املایی

از پارسی‌شناسی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
- در این فرهنگ‌واره افزون‌بر صورت‌های املایی بحث‌انگیز، به ضبط برخی اعلام که چند گونه‌ی املایی و/یا تلفّظی داشته‌اند نیز پرداخته‌شده‌است.
ـ تنها صورت‌های درست آورده‌شده و از آوردن صورت‌های نادرست پرهیز کرده‌ایم.
ـ اگرچه از «دستور خط» و «فرهنگ املایی» فرهنگستان و دیگر فرهنگ‌ها در مدخل‌گزینی بهره برده‌ایم، صورت توصیه‌شده‌ی ما لزومن مطابق این منابع نیست.
ـ این فرهنگ‌واره ویرایش و تکمیل خواهد شد و درحال‌حاضر قابل‌استناد نیست.
ـ مسئولیّت صحّت املای پیش‌نهادی این صفحه با سرویراستار است.


آ

آب‌ِرو

آپتودیت

آپدیت

آتئیست

آتئیسم

آخور

آرکائیسم

آرکائیک

آروغ

آزرمی‌دخت

آزوقه

آغا «عنوان احترام‌آمیز برای زنان؛ عنوان احترام‌آمیز برای مردان اخته»

آغاجری

آغامحمّدخان

آقا «عنوان احترام‌آمیز برای مردان»

آقاخان

آلاداغ

آمپرمئابل

آمپلیفایر

آمفیتئاتر

آنتیبیوتیک

آنتیتوکسین

آنتیژل

آنتیژن

آنتیسپتیک

آنتیکُر

آنتیهیستامین

آن‌جا

آن‌چه

آنکال

آن‌که [در همه‌ی معناها و کاربردها]

آن‌گاه

آن‌ها

آیستی «یخ‌چای»

آیین

آیینه

ا

ابُلحسن

ابُلفضل

ابُلقاسم

ابن [همواره با الف نوشته می‌شود]

اتاق

اترار

اتراق

اتریش

اتلس

اتو

اثناعشر

اثناعشری

ارستو

اَرگ

اُریب

است [در سوم‌شخص مفرد ماضی نقلی نیم‌جدا از صفت مفعولی پیش از خود نوشته می‌شود: رفته‌است]

استانبول

استبل

استخر [در همه‌ی معناها]

استرلاب

استوانه

استهبان

استهبانات

اسحاق

اسفهان

اعلا

افلاتون

اِلاه

اِلاهه

اِلاهی

الاهیّات

الاهیّون

الرّحمان

اللـٰه [بدون تشدید]

الم‌شنگه

امپراتریس

امپراتور

اَن «مدفوع»

انتر

اندیشه‌مند

ان‌شاءاللـٰه

اودئیل «سال گاو»

اهورَمزدا

ایتالیا

ایتئیل «سال سگ»

ایدئال

ایدئالیزه

ایدئالیست

ایدئالیسم

ایدئولوژی

ایدئولوژیک

ایدئولوژیکی

ایدئولوگ

ایذه

ایلام [در همه‌ی معناها]

ایلانئیل «سال مار»

این‌جا

این‌جانب

این‌که [در همه‌ی معناها و کاربردها]

این‌ها

ب

باآن‌که

بااین‌که

باباغوری

باتری

باتلاق

باتوم «چماق پلیس؛ شهری در گرجستان»

باتومی

باتون

باجناغ

بادیگارد

باربیکیو

بارسئیل «سال پلنگ»

بارگذاری

باسلق

بالماسکه

بُتر «بُتری»

بُتری

بُختُنَصَر (بُختُنَصَّر)

بدمسّب

بربت

برگزار

برگزاری

بستام

بستامی

بسحاق اطعمه

بسمهی تعالا

بشخصه

بعینه

بقچه

بقیّت‌السّیف

بقیّت‌اللـٰه

بلشویسم

بلشویک

بلعجب

بلغور

بلفضول

بلفضولی

بُلکامه

بل‌که

بلوت

بلهوس

بلهوسانه

بلهوسی

بلیت

بوزرجمهر

بولاغوتی

بویفرند «دوست‌پسر»

بوییدن

به‌جز

بهره‌مند

بهره‌ور

به‌نام‌ایزد

بیجن‌خان

بیچیئیل «سال میمون»

بیلبُرد

بیِنال «دوسالانه»

پ

پاتوق

پاتیل

پاچه‌خار

پارکوِی

پانتئا

پانتئیست

پانتئیسم

پانگئا

پایه‌ور

پاییدن

پاییز

پایین

پتاس

پتر کبیر

پترزبورگ

پترس

پُخ

پرفسور

پرملاط

پستمدرن

پستمدرنیست

پستمدرنیسم

پشت‌کار

پنکیک

پنیسیلین

پنیسیلیوم

پورداوود

پوییدن

پیجین

پیچیئیل «سال میمون»

پیِر «اسم خاصّ مردانه‌ی فرانسوی»

پیش‌خان «سکومانندی جلو مغازه‌ها»

پیش‌خوان «پیش‌خوانی»

پیلاتِس

ت

تاب «نام رود»

تارم [در همه‌ی معناها]

تاس

تاس‌کباب

تاق [در همه‌ی معناها و کاربردها]

تاق‌دیس

تالار

تالخونچه

تالس

تالش

تالشی

تالقان

تاول

تایباد

تایر «چرخ/لاستیک ماشین»

تباشیر

تبرخون

تبرزد

تبرزه

تبرزین

تبرستان

تَبَرک

تبری

تپان‌چه

تپق

تپور

تپیدن

تتماج

تخار

تخارستان

تخاقویئیل «سال مرغ»

تخت‌خواب

ترابلس

ترابوزان

تراز [در همه‌ی معناها و کاربردها]

ترسوس

ترشیز

ترقبه

ترق‌وتوروق

ترقّه

ترلان

تزیین

تسوج

تسویه‌حساب/ تصفیه‌حساب

تشت

تشک

تصفیه‌حساب/ تسویه‌حساب

تغار

تقوا

تل‌انبار

تلاویو

تلپات

تلپاتی

تلتایپ

تلتکس

تلتکست

تلتئاتر

تلسیژ

تلفاکس

تلفتو

تلفکس

تلفیلم

تلسکی

تلکابین

تلکنفرانس

تلمتر

تلمتری

تمر «خرما؛ پرچسب پستی»

تمرهندی

تمغا

تناب

تن‌ماهی

تنبور

تنجه

تنگوزئیل «سال خوک»

تن‌لش

تو /to/

تو /tu/

توالش

توتیا

تو را

توس

توست (تو + است)

توسی

توشقانئیل «سال خرگوش»

توفان/ طوفان

تهران

تهماسب

تهمورث/ تهمورس

تهمورس/ تهمورث

تیبگ

تیتیشمامانی

تیسفون

تیشرت

تینیجر

ث

ثَرا

ثقت‌الاسلام

ج

جابلسا

جابه‌جا

جابه‌جایی

جُحا/ جوحا

جدوا

جرئت

جست‌وجو

جقّه

جکپات

جناب‌عالی

جنّت‌المأوا

جنتیانا

جوحا/ جُحا

چ

چاپِستیک

چارق

چاییدن

چتروم

چرا «برای چه؛ پاسخ مثبت به پرسش منفی»

چرایی

چشپش «پسر هخامنش»

چغندر

چلغوز

چنان

چنان‌چه

چنان‌که

چون‌که

چون‌وچرا

چه

چه را «چه چیزی را»

چه‌جور

چه‌جوری

چه‌سان

چه‌طور

چه‌طوری

چه‌قدر

چه‌کار

چه‌کاره

چه‌گونه

چه‌ها

چیست

چیستی

چیستان

چینچیلا

ح

حتّا

حتّاالامکان

حتّاالمقدور

حجّت‌الاسلام(والمسلمین)

حُدا

حِسبتاًلله

حق‌تعالا

حضرت‌عالی

حلیم «بردبار»

حوله/ هوله

حیات

خ

خاییدن

ختا «نام سرزمین»

خرجین

خرسند

خشایارشا

خشنود

خطمی

خلأ

خلأی

خنثا

خواربار

خواف

خیت «ضایع»

خیط «خط»

د

دادائیست

دادائیسم

دارالشّورا

داوود

دایرت‌البروج

دایرت‌المعارف

دُجا

دراگستور

درایت‌الحدیث

دَرسَد

دَرسَدانه

درسدگیری

دِسیگرم

دِسیلیتر

دِسیمتر

دشک

دموکرات

دموکراتیک

دموکراسی

دوقلو

دیدبان/ دیده‌بان

دیده‌بان/ دیدبان

ذ

ذی‌حجّه

ذی‌قعده

ر

راحت‌الحلقوم

راشیتیسم

راندِوو

ربدوشامبر

رتیل

رتیلا

رحمان

رخت‌خواب

رمانتیسیسم

روبه‌رو

روبه‌رویی

روییدن

رئاکتانس

رئاکتور

رئال

رئالیست

رئالیسم

ز

زابه‌راه

زاییدن

زباله

زغال

زکات

زکریّا

زلیخا

زنون

ژ

ژان‌پل

ژان‌پیِر

ژان‌ژاک

س

ساروج

ساطور

سانتیگراد

سانتیگرم

سانتیلیتر

سانتیمتر

سانروف

ساوجبلاغ

سایه‌بان

ساییدن

سپتیسیسم

ستبر

سد «عدد ۱۰۰»

سدرت‌المنتها

سده [در همه‌ی معناها]

سربه‌دار(ان)

سرپل‌زهاب

سرشک

سُرمه

سریلانکا

سغد

سفلا

سقرات

سقرلات

سقلاب

سقلابی

سکارا

سگ‌مسّب

سماوات

سَنّار «سَد دینار»

سنپترزبورگ

سِنج

سندل

سوررئال

سوررئالیست

سوررئالیستی

سوررئالیسم

سوغات

سوفستایی

سوفیست

سوگ

سؤال

سها

سی‌تی‌اسکن

سیچقانئیل «سال موش»

سیِنا

سئانس

ش

شاقول

شانزِلیزه

شبورغان

شترنج

شرا «خریدن»

شرایین

شرته «نوعی باد»

شست «عدد ۶۰»

شست‌وشو

شِعرا

شکوا

شلیته

شماته

شورا

شیء

شیئی

ص

صرف‌نظر

صغرا

صَلات

ض

ضحا

ضرب‌در

ضرب‌دری

ط

طاووس

طاها

طغرلجرد

طنبی

طوبا

طوفان/ توفان

طومار

ظ

ظلّ آفتاب

ع

عَذرا

عروت‌الوثقا

عظما

عقبا

علاایّ‌حال

علاحده

علارغم

علاقه‌مند

علاکلّ‌حال

علاهاذا

علم‌الهدا

عَمر «نام مردانۀ عربی» [در عربی با واو زاید پایانی می‌آید]

عَمر ابن عبدود

عَمر ابن کلثوم

عَمر ابن منذر

عَمر ابن هشام

عَمر ابن هند

عَمرِ عاص

عَمر و زید

عنبر نه‌سارا

عن‌قریب

عیسا

عیسو

عینهو

غ

غدغن

غلت

غلتان

غلتاندن

غلتانیدن

غلتبان

غلتک

غلتکی

غلت‌وواغلت

غلتیدن

غلیان

غوته

غوری

غیرذالک

ف

فتا

فتوا

فتیشیست

فتیشیسم

فحوا

فرادا

فرغون

فَرَوَشی

فستفود

فطیر

فنّاوری

فوته

ق

قاتی

قاروقور

قباد

قدّاره

قُدقُد

قُرا

قراقروت

قرّت‌العین

قرتی

قرشمال

قرق

قرلق

قُرمه

قروش

قرون‌وسطا

قرون‌وسطایی

قره‌آغاج

قره‌قروت

قزقان

قشقرق

قشلاق

قفس

قلپ

قلّک

قلنبه

قورباغه

قورت

قوز

قوتی

قویئیل «سال گوسفند»

قیقاج

قیماق

ک

کاووس

کبرا

کذالک

کرونا

کریستنسن

کسرا

کونگفو

کُوید

کیبُرد

کیِف «پایتخت اوکراین»

کی‌خسرو

کی‌قباد

کی‌کاووس

کیومرث/ کیومرس

کیومرس/ کیومرث

گ

گاییدن

گرلفرند

گریپفروت

گفت‌وگو

گنوستیسیسم

گویی

گیلگمش

ل

لاتاری

لاکِن «لیکِن، امّا»

لامسّب

لایبنیتس

لایتجزّا

لپتاپ

لسانجلس

لق

لق‌لق

لق‌ولوق

لقوه

لوت «کویر»

لوط «پیامبر و قوم»

لوطی

لویئیل «سال نهنگ»

لِهاذا

لیلیپوت

م

ماباِزا

ماسوا

مانعت‌الجمع

مانیتیسم

مأوا

مبدأ

مبدأی

مبرّا

متوفّا

مثنّا

مجتبا

محتوا

مرا

مرتضا

مستثنا

مسمّا

مشت‌ومال

مشکات

مشکات‌الدّینی

مصطفا

مصلّا

معاییر

معتنابه

معلّا

مع‌هاذا

مقفّا

مکنّا

ملاط

ملاقه

ملجأ

ملجأی

ملغا

ملغمه

منتها

منشأ

منشأی

موسا

مولا

موییدن

میسیسیپی

میکاپ

میلیارد

میلیگرم

میلیلیتر

میلیمتر

میلیون

مینیبوس

مینیژوپ

مئه

ن

ناسور

نتبوک

نستوری

نعنا/ نعناع

نفت

نفتالین

نق‌نق

نهایی

نه‌خیر

نه‌تنها

و

واترپولو

واکمن

وانگهی

وایتبُرد

وبسایت

وبلاگ

ورقلنبیدن

وسطا

وغ‌وغ

ویلچر

ه

ـ‌ها [نشانه‌ی جمع همواره جدا از پایه‌ی خود نوشته می‌شود]

هاتداگ

هافبک

هاکذا

هدا

هلیم «نوعی غذا»

همان

همان‌جا

همان‌جور

همان‌که

همان‌گونه

همین

همین‌جا

همین‌جور

همین‌که

همین‌گونه

هندیکَم

هوا [در همه‌ی معناها و کاربردها]

هوله/ حوله

هیز

ی

یاتاقان

یاسین

یالقوز

یحیا

یُرغه

یغور

یوغ

یونتئیل «سال اسب»


منابع

ـ دستور خط فارسی

ـ «زبان‌پژوهی» (فصل‌نامۀ قلم)

ـ غلط ننویسیم

ـ فرهنگ املایی خط فارسی

ـ فرهنگ بزرگ سخن

ـ فرهنگ درست‌نویسی سخن

ـ فرهنگنامۀ فارسی: واژگان و اعلام