ویرایش زبانی: صمیمی
صمیمی
برخی معتقدند کلمۀ صميمی در دوران اخیر در فارسی رایج شده‌است.
پاسخ:
۱. صميمی دست‌کم از سدۀ پنجم در متن‌های نجومی و در معنیِ تخصصی به‌کار رفته‌است:
قرن ۵: زهره و عطارد ... چون‌که ... يکی وا شمس اندر برجی باشند اندر يک درجه و ميانشان کمتر از پانزده دقيقه بود صميمی گويند (المدخل، ص ۷۸).
قرن ۵: تصميم آن است که ستاره با آفتاب باشد و يا به مقارنۀ او کمتر از شانزده دقيقه مانده بُوَد و يا از مقارنۀ او گذشته بُوَد به کمتر از شانزده دقيقه، تا بدين حد است ستاره را پس‌وپيش از آفتاب صميمی خوانند (بیرونی، التفهيم، ص ۴۶١).
قرن ۵: احتراق آن بود کی با جرم آفتاب بود صميمی (شهمردان، روضةالمنجمين، ص ٢۵).
٢. صميمی دست‌کم از سدۀ دهم، در معنی‌های دیگر، در متن‌های معتبر فارسی به‌کار رفته‌است:
قرن ۱۰: بلاشک هرگاه معانی ارتباط قديمی تجديد و مبانی اختلاط صميمی تأکيد يابد، تصديق اقاويل باطله و توفيق اباطيل کاذبه به جمعی کذاب غرضناک بی‌باک ... نخواهد بود (قاضی احمد، خلاصة‌التواريخ، ج ۱، ص ١٠۵).
قرن ۱۱: غازی‌گرای‌خان نامۀ صداقت‌آميز ... به خدمت اشرف نوشته، ... اظهار اخلاص و ارادت صميمی کرده بود (اسکندربیک، عالم‌آرای عباسی، ج ٢، ص ۱٢۷۸).
قرن ۱٢: نواب کامياب ... از اين ضعيف که من‌جملۀ داعيان صميمی نوای سابق‌الالقاب است، خواهش نمودند که نسخۀ مزبور از زبان تازی به زبان فارسی، که فهمش اعم و نفعش اتم است، ترجمه نمايد (نورالدین جزایری، زهرالربيع، ج ۱، ص ٣).
قرن ۱٣: اين‌گونه مراقبات ملوکانۀ ايشان دليل دوستی و اتحاد صميمی با اعلی‌حضرت اقدس همايون شاهنشاهی است (فرخ‌خان، اسناد امين‌الدوله، ج ٢، ص ٢٨۵).
قرن ١۴: تحمل اين زحمت را به‌جز از حکم عشق حقيقی و ارادت صميمی به اهل بيت پاک پيمبر به هيچ چيز حمل نمی‌توان نمود (سياحت‌نامۀ ابراهيم‌بيک مراغه‌ای، ص ٣٣).
٣. در عربی صميمی به همین معنی رایج در فارسی به‌کار رفته‌است و از این دیدگاه با دیگر واژه‌های عربیِ موجود در فارسی تفاوتی ندارد (← منابع).
- منابع:
- قیم، عبدالنبی (۱۳۹۳)، فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی، ویراست دوم، تهران، فرهنگ معاصر، دو جلد.
Wehr, Hans (1994), A Dictionary of Modern Written Arabic (Arabic-English), Edited by J. Milton Cowan, 4th Edition, Otto Harrassowitz, p. 799: “cordial, hearty”.
فرهاد قربان‌زاده
دربارۀ نویسنده و فهرست نوشته‌های دیگر وی در پارسی‌شناسی
