آشنایی‌زدایی: اصطلاح‌شناسی: تفاوت بین نسخه‌ها

از پارسی‌شناسی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز
جز
سطر ۱: سطر ۱:
 
آشنایی‌زدایی <املای دیگر: آشنائی‌زدائی> Ɂâš(e)nâ-y(/Ɂ)-i-zodâ-y(/Ɂ)-i [اسم] {فارسی} (به انگلیسی: defamiliarization)  
 
آشنایی‌زدایی <املای دیگر: آشنائی‌زدائی> Ɂâš(e)nâ-y(/Ɂ)-i-zodâ-y(/Ɂ)-i [اسم] {فارسی} (به انگلیسی: defamiliarization)  
  
اصطلاح «[[آشنایی‌زدایی]]» را نخستین بار ویکتور اشکلوفسکی/شکلوفسکی در سال ۱۹۱۷ در مقالهٔ «هنر به‌مثابۀ فن/ تکنیک» مطرح کرد.  
+
اصطلاح «[[آشنایی‌زدایی]]» را نخستین بار ویکتور اشکلوفسکی/شکلوفسکی در سال ۱۹۱۷ در مقالهٔ «هنر به‌مثابۀ فن/ تکنیک» مطرح کرد. واژۀ ''آشنایی‌زدایی'' در فارسی ترجمه‌ای است از واژۀ انگلیسی defamiliarization و واژۀ انگلیسی خود ترجمه‌ای است از واژۀ آلمانیِ Verfremdung که نخستین بار برتولت برشت، شاعر آلمانی، ـ که گویا با آثار اشکلوفسکی آشنایی داشته ـ برساخته‌است. در روسی، اصطلاحی را که برشت مطرح کرد به‌صورت отчуждение (لفظاً به‌معنای «غریبه‌سازی») ترجمه کرده‌اند. اما اصطلاحی که ویکتور اشکلوفسکی برساخته در روسی остранение (تلفظ: ãstrãnéniye) است به‌معنای لفظی «عجیب‌‌سازی، غریب‌سازی، غیرعادی‌سازی، بیگانه‌سازی». واژهٔ остранение اسم است از остранить «عجیب/غریب ساختن (= کردن)» که خود فعل سببی از صفت странный «عجیب، غریب، غیرعادی» است<sup>۱</sup>. اسم حاصل از فعل остранить طبق قاعده باید دو н داشته باشد، اما اشکلوفسکی برای متمایز کردن این اصطلاح ادبی به‌عمد آن را با یک н نوشته‌است.
 
 
واژۀ ''آشنایی‌زدایی'' در فارسی ترجمه‌ای است از واژۀ انگلیسی defamiliarization و واژۀ انگلیسی خود ترجمه‌ای است از واژۀ آلمانیِ Verfremdung که نخستین بار برتولت برشت، شاعر آلمانی، ـ که گویا با آثار اشکلوفسکی آشنایی داشته ـ برساخته‌است. در روسی، اصطلاحی را که برشت مطرح کرد به‌صورت отчуждение (لفظاً به‌معنای «غریبه‌سازی») ترجمه کرده‌اند. اما اصطلاحی که ویکتور اشکلوفسکی برساخته در روسی остранение (تلفظ: ãstrãnéniye) است به‌معنای لفظی «عجیب‌‌سازی، غریب‌سازی، غیرعادی‌سازی، بیگانه‌سازی». واژهٔ остранение اسم است از остранить «عجیب/غریب ساختن (= کردن)» که خود فعل سببی از صفت странный «عجیب، غریب، غیرعادی» است<sup>۱</sup>. اسم حاصل از فعل остранить طبق قاعده باید دو н داشته باشد، اما اشکلوفسکی برای متمایز کردن این اصطلاح ادبی به‌عمد آن را با یک н نوشته‌است.
 
 
----
 
----
 
* پی‌نوشت‌:
 
* پی‌نوشت‌:

نسخهٔ ‏۱۰ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۵۸

آشنایی‌زدایی <املای دیگر: آشنائی‌زدائی> Ɂâš(e)nâ-y(/Ɂ)-i-zodâ-y(/Ɂ)-i [اسم] {فارسی} (به انگلیسی: defamiliarization)

اصطلاح «آشنایی‌زدایی» را نخستین بار ویکتور اشکلوفسکی/شکلوفسکی در سال ۱۹۱۷ در مقالهٔ «هنر به‌مثابۀ فن/ تکنیک» مطرح کرد. واژۀ آشنایی‌زدایی در فارسی ترجمه‌ای است از واژۀ انگلیسی defamiliarization و واژۀ انگلیسی خود ترجمه‌ای است از واژۀ آلمانیِ Verfremdung که نخستین بار برتولت برشت، شاعر آلمانی، ـ که گویا با آثار اشکلوفسکی آشنایی داشته ـ برساخته‌است. در روسی، اصطلاحی را که برشت مطرح کرد به‌صورت отчуждение (لفظاً به‌معنای «غریبه‌سازی») ترجمه کرده‌اند. اما اصطلاحی که ویکتور اشکلوفسکی برساخته در روسی остранение (تلفظ: ãstrãnéniye) است به‌معنای لفظی «عجیب‌‌سازی، غریب‌سازی، غیرعادی‌سازی، بیگانه‌سازی». واژهٔ остранение اسم است از остранить «عجیب/غریب ساختن (= کردن)» که خود فعل سببی از صفت странный «عجیب، غریب، غیرعادی» است۱. اسم حاصل از فعل остранить طبق قاعده باید دو н داشته باشد، اما اشکلوفسکی برای متمایز کردن این اصطلاح ادبی به‌عمد آن را با یک н نوشته‌است.


  • پی‌نوشت‌:

۱. در واقع

Странный + приставка о- + суффикс -еть→ остранеть → остранить → остраннение

همچنین بسنجید با:

слабый + -о + -еть → ослабеть → ослабить → ослабление

محمدمهدی یزدانی

دربارۀ نویسنده و فهرست نوشته‌های دیگر وی در پارسی‌شناسی