یادداشت: درگذشت: تفاوت بین نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ ===درگذشت=== <pre style="color: blue">منوچهر فروزنده فرد </pre> مجری - کارشن...» ایجاد کرد) |
جز |
||
| سطر ۳: | سطر ۳: | ||
<pre style="color: blue">منوچهر فروزنده فرد | <pre style="color: blue">منوچهر فروزنده فرد | ||
</pre> | </pre> | ||
| − | مجری - کارشناس یکی از برنامه‌های تلویزیونی دربارۀ تجربه‌های پس از مرگ [۱] امروز درباب واژۀ «درگذشت» نظر عجیبی مطرح کردند. ایشان معتقد بودند «درگذشت» به معنی «گذشتن از در (= باب)» است و البته افزودند این احتمال هم وجود دارد که «در» پیشوندی باشد که برای «زینت» به این واژه افزوده شده باشد! دیدگاه نخست متأسفانه کاملاً نادرست است و «درگذشت» قطعاً از فعل پیشوندی «درگذشتن» است و ارتباطی به «در» (=باب) ندارد. برای اطمینان خاطر آن کارشناس و خوانندگان گرامی استناد به این بیت سعدی در بوستان کافی است: | + | مجری - کارشناس یکی از برنامه‌های تلویزیونی دربارۀ تجربه‌های پس از مرگ [۱] امروز درباب واژۀ «درگذشت» نظر عجیبی مطرح کردند. ایشان معتقد بودند «درگذشت» به معنی «گذشتن از در (= باب)» است و البته افزودند این احتمال هم وجود دارد که «در» پیشوندی باشد که برای «زینت» به این واژه افزوده شده باشد! دیدگاه نخست متأسفانه کاملاً نادرست است و «درگذشت» قطعاً از فعل پیشوندی «درگذشتن» است و ارتباطی به «در» (=باب) ندارد. برای اطمینان خاطر آن کارشناس و خوانندگان گرامی استناد به این بیت سعدی در ''بوستان'' کافی است: |
به صنعا درم طفلی اندرگذشت | به صنعا درم طفلی اندرگذشت | ||
| سطر ۱۵: | سطر ۱۵: | ||
*پی‌نوشت‌ها و منابع: | *پی‌نوشت‌ها و منابع: | ||
#برنامۀ «زندگی پس از زندگی»، شبکۀ چهارم سیما، شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۰. | #برنامۀ «زندگی پس از زندگی»، شبکۀ چهارم سیما، شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۰. | ||
| − | #بوستان سعدی (سعدی‌نامه)، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، چ۸، تهران: خوارزمی، ۱۳۸۴، ص۱۹۴. | + | #''بوستان سعدی (سعدی‌نامه)''، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، چ۸، تهران: خوارزمی، ۱۳۸۴، ص۱۹۴. |
| − | #هژده | + | #''هژده گفتار''، مصطفی مقربی، چ۱، تهران: توس، ۱۳۷۵، ص۹۲-۹۳ [با استفاده از کانال «ویر ویرایش»، محمد یوسفی شیرازی به نشانی https://t.me/virevirayesh/362]. |
| − | #مثلاً نک. فرهنگ ریشه‌شناختی زبان | + | #مثلاً نک. ''فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی''، محمد حسن‌دوست، چ۱، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۳۹۳، ج۲، ص۱۲۷۵-۱۲۷۶. |
---- | ---- | ||
[[پارسی‌شناسی: منوچهر فروزنده فرد|دربارۀ نویسنده و فهرست نوشته‌های دیگر وی در ''پارسی‌شناسی'']] | [[پارسی‌شناسی: منوچهر فروزنده فرد|دربارۀ نویسنده و فهرست نوشته‌های دیگر وی در ''پارسی‌شناسی'']] | ||
---- | ---- | ||
[[پارسی‌شناسی: یادداشت‌های همکاران|دیگر یادداشت‌های همکاران ''پارسی‌شناسی'']] | [[پارسی‌شناسی: یادداشت‌های همکاران|دیگر یادداشت‌های همکاران ''پارسی‌شناسی'']] | ||
نسخهٔ ۸ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۴۸
۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۰
درگذشت
منوچهر فروزنده فرد
مجری - کارشناس یکی از برنامه‌های تلویزیونی دربارۀ تجربه‌های پس از مرگ [۱] امروز درباب واژۀ «درگذشت» نظر عجیبی مطرح کردند. ایشان معتقد بودند «درگذشت» به معنی «گذشتن از در (= باب)» است و البته افزودند این احتمال هم وجود دارد که «در» پیشوندی باشد که برای «زینت» به این واژه افزوده شده باشد! دیدگاه نخست متأسفانه کاملاً نادرست است و «درگذشت» قطعاً از فعل پیشوندی «درگذشتن» است و ارتباطی به «در» (=باب) ندارد. برای اطمینان خاطر آن کارشناس و خوانندگان گرامی استناد به این بیت سعدی در بوستان کافی است:
به صنعا درم طفلی اندرگذشت
چه گویم کز آنم چه بر سر گذشت [٢]
مشخص است که «اندرگذشتن» فعل پیشوندی است و همین فعل است که به گونۀ «درگذشتن» هم به کار می‌رود و اسم «درگذشت» هم از همین فعل است (سنج. «بازگشت» از «بازگشتن»). ضمناً پیشوندهای فعلی برای «زینت» به واژه افزوده نمی‌شوند و اگرچه در برخی موارد تفاوت معنایی ایجاد نمی‌کنند (مثلاً سنج. «افراشتن» و «برافراشتن»)، در مورد «گذشتن» و «درگذشتن/اندرگذشتن» تفاوت معنایی آشکار است.
چون سخن از واژۀ «در» به میان آمد بد نیست به اشتقاق عامیانه‌ای که یکی از استادان ادب فارسی دربارۀ ریشۀ این واژه مطرح فرموده‌اند نیز اشاره شود. بر اساس نظر ایشان «در» (=باب) در واقع صورتی تحول‌یافته از بن مضارع «دریدن» است و از آنجا که «در» نوعی شکاف است با «دریدن» ارتباط دارد [۳]. آشکار است که این نظر نیز کاملاً نادرست است و «در» - چنانکه در منابع اشتقاقی نیز آمده است [۴] - از -duvara فارسی باستان است و ارتباطی به «دریدن» ندارد.
- پی‌نوشت‌ها و منابع:
- برنامۀ «زندگی پس از زندگی»، شبکۀ چهارم سیما، شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۰.
- بوستان سعدی (سعدی‌نامه)، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، چ۸، تهران: خوارزمی، ۱۳۸۴، ص۱۹۴.
- هژده گفتار، مصطفی مقربی، چ۱، تهران: توس، ۱۳۷۵، ص۹۲-۹۳ [با استفاده از کانال «ویر ویرایش»، محمد یوسفی شیرازی به نشانی https://t.me/virevirayesh/362].
- مثلاً نک. فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی، محمد حسن‌دوست، چ۱، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۳۹۳، ج۲، ص۱۲۷۵-۱۲۷۶.
دربارۀ نویسنده و فهرست نوشته‌های دیگر وی در پارسی‌شناسی
