یادداشت: منت منه
۲ آبان ۱۴۰۰
منت منه
منوچهر فروزنده فرد
یکی از نکاتی که مصححان متون قدیم باید همواره در نظر داشته باشند این است که امروزینسازی رسمالخط ممکن است هنرنمایی شاعر را از چشم خوانندگان ـ بهویژۀ خوانندگان غیرمتخصص ـ پنهان کند. پیشتر به مصادیق این امروزینسازی رسمالخط و معایب آن پرداختهایم (نک. جلالی و فروزنده فرد، ۱۳۹۷: سراسر مقاله). در اینجا به نمونهای دیگر میپردازیم که در گلستان حداقل سه بار به فاصلۀ اندک تکرار شدهاست:
ببخش و منّت منه که نفعِ آن به تو بازگردد (سعدی، ۱۳۸۹: ۱۶۹).
گر امّیدواری کز او بر خوری/ به منّت منه ارّه بر پای او (همانجا).
منّت منه که خدمتِ سلطان همی کنی/ منّت شناس از او که به خدمت بداشتت (همان: ۱۷۰).
تکرار جملۀ منّت منه و کنار هم آوردن این دو واژه احتمالاً دلیلی بلاغی دارد. با توجه به اینکه در گذشته منت بهصورت منة (با تای گرد) نوشته میشدهاست نوشتن جملۀ منت منه بهصورت منة منه مطابق رسمالخط قدیم زیباییای دارد که امروزینسازی رسمالخط آن را پنهان میکند. بنابراین بهتر است در گلستان در این مورد رسمالخط قدیم را رعایت کنیم.
- منابع
ـ جلالی، علی و منوچهر فروزنده فرد، ۱۳۹۷، «ملاحظات ویرایش متون کهن با توجه به هنرسازهای بدیعی»، فنون ادبی، س۱۰، ش۳ (پیاپی ۲۴)، ص۹۷-۱۱۴.
ـ سعدی، مصلح بن عبدالله، ۱۳۸۹، گلستان، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، چ۹، تهران، خوارزمی.
این یادداشت پیشتر بهعنوان بخشی از مقالهای با این مشخصات منتشر شدهاست: فروزنده فرد، منوچهر، ۱۴۰۰، «زبانپژوهی (۱)»، فصلنامۀ قلم (کرمانشاه)، ش۱۷، ص۵۳-۶۲.
دربارۀ نویسنده و فهرست نوشتههای دیگر وی در پارسیشناسی