نشانه: فهرست نشانه‌ها
| نشانه در فارسی | نام(های) فارسی | نام(های) انگلیسی | نشانه در انگلیسی |
|---|---|---|---|
| . | نقطه(ف) (نشانۀ نقطه)، نشانۀ ایست، ایست‌نما | full-stop, period | . |
| ، | ویرگول(ف) (نشانۀ ویرگول)، نشانۀ درنگ، درنگ‌نما، کاما، بند | comma | , |
| ؛ | نقطه‌ویرگول(ف) (نشانۀ نقطه‌ویرگول)، جدایی‌نما، بندنقطه، ویرگول با نقطه، پوئن ـ ویرگول [اصطلاح چاپخانه‌ای] | semi-colon | ; |
| : | دونقطه(ف) (نشانۀ دونقطه)، هشدارنما، دوپوئن [اصطلاح چاپخانه‌ای] | colon | : |
| ! | علامت تعجب(ف)، نشانۀ تعجب، نشانۀ عاطفی، علامت عاطفی، نشانۀ ندا، نشانۀ عواطف و تعجب، علامت هشدار، هیجان‌نما، الف‌نقطه، نشانۀ توجه۱ | exclamation mark, exclamation point | ! |
| ؟ | علامت سؤال(ف)، نشانۀ پرسش، پرسش‌نما، نشانۀ سؤال، علامت پرسش، علامت استفهام | question mark, interrogation mark, interrogation point | ? |
| ... | سه‌نقطه، نشانۀ تعلیق، علامت تعلیق، نشانۀ حذف، افتادگی‌نما، نشانۀ حذف و تعلیق، سه نقطۀ متوالی | dots, ellipsis | ... |
| .... | چندنقطه | ||
| ( ) | پرانتز(ف) [ریاضی] (نشانۀ پرانتز)، کمان(ف) [ریاضی]، کمانک، دوکمان، هلالین، دوهلال، پارانتز | brackets, round brackets, parenthesis | ( ) |
| ) یا ( | هلال | ||
| « » | گیومه(ف)، علامت نقل‌قول(ف)، علامت نقل‌قول مستقیم، نشانۀ نقل‌قول، برجسته‌نما، دو کمان کوچک مضاعف، نشانۀ توجه۱ | quotation marks, inverted comma(s) | ' ' |
| » | گیومۀ معکوس، گیومۀ آلمانی | ||
| { } | آکولاد(ف) [ریاضی] [املای دیگر: آکلاد]، ابرو(ف) [ریاضی]۲ | braces | { } |
| < > | بازه، دو کمان شکسته | angled brackets | < > |
| [ ] | کروشه(ف) [ریاضی]، قلاب(ف) [ریاضی] (نشانۀ قلاب)، چنگک | brackets, square brackets | [ ] |
| – | تیره(ف)، خط فاصله(ف)، خط کوتاه، خط (نشانۀ خط)، خط تیره، دش | dash | – |
| ‐ | خط پیوند(ف)، تیرۀ کوتاه(ف)، هایفن | hyphen | ‐ |
| – – | دوتیره | ||
| / | کج‌خط(ف) [رایانه]، ممیز، ممیز فرد، خط کج، خط مایل، خط مورب (نشانۀ خط مورب) | slash, oblique | / |
| \ | واکج‌خط(ف) [رایانه] | backslash | \ |
| // | ممیز زوج، ممیز دوتایی | ||
| ~ یا ˜ | خط تابدار، ابرو (نشانۀ ابرو)۲، علامت تکرار۳ | tilde | ~ یا ˜ |
| ـــــ | خط بلند (نشانۀ خط بلند) | ||
| ← یا → | پیکانه(ف) [عمومی]، پیکان (نشانۀ پیکان)، نشانۀ رجوع، نشانۀ ارجاع، جهت‌نما، فلش | arrow | ← یا → |
| * | ستاره (نشانۀ ستاره) | asterisk | * |
| │ | خط کوتاه عمودی | vertical bar | │ |
| ║ | خط موازی | double vertical bar | ║ |
| § | نشانۀ پاراگراف | section sign, section symbol, section mark, double-s, silcrow | § |
| ⸗ | ایضاً (نشانۀ ایضاً)، علامت تکرار، نشانۀ تکرار۳ | double hyphen | ⸗ |
| † | خنجر، چلیپا | dagger | † |
| ‡ | خنجر دوتایی، چلیپای دوخطی | double dagger | ‡ |
| ' | آپوستروف، آپاستروف، اپوستروف | apostrophe | ' یا ’ |
- توضیح
ـ معادل‌هایی که با نشانۀ (ف) مشخص شده‌اند مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی هستند. درصورتی که پس از واژۀ مصوب فرهنگستان برچسب [رایانه]، [ریاضی] یا [عمومی] آمده باشد به این معناست که واژۀ مصوب در این حوزه‌ها تصویب شده‌است (اما در حوزۀ زبان‌شناسی نیز می‌توان از آن بهره برد).
- پی‌نوشت‌ها
۱. اصطلاح «نشانۀ توجه» را برخی منابع ـ مانند ادیب‌سلطانی ـ برای «علامت تعجب» (یعنی !) و برخی دیگر ـ مانند فرشیدورد ـ برای «گیومه» (یعنی « ») به کار برده‌اند.
۲. اصطلاح «ابرو» را برخی منابع ـ مانند ادیب‌سلطانی ـ برای «آکولاد» (یعنی { }) و برخی دیگر ـ مانند غلامحسین‌زاده ـ برای «خط تابدار» (یعنی ~ یا ˜) به کار برده‌اند (نیز نک. صادقی، ذیل «ابرو» که به هر دو کاربرد و البته کاربردهای دیگر اشاره کرده‌است).
۳. اصطلاح «علامت/ نشانۀ تکرار» را برخی منابع ـ مانند انوری ـ برای «خط تابدار» (یعنی ~ یا ˜) و برخی دیگر ـ مانند ادیب‌سلطانی ـ برای «نشانۀ ایضاً» (یعنی ⸗) به کار برده‌اند.
این صفحه تکمیل خواهد شد.
- منابع
ـ احمدی گیوی، حسن، ۱۳۷۴، از فن نگارش تا هنر نویسندگی، تهران، سخن.
ـ احمدی گیوی، حسن و اسماعیل حاکمی و یدالله شکری و محمود طباطبایی اردکانی، ۱۳۹۱، زبان و نگارش فارسی، چ۳۰، تهران، سمت.
ـ ادیب‌سلطانی، میرشمس‌الدین، ۱۳۸۱، راهنمای آماده ساختن کتاب، چ۳، تهران، علمی و فرهنگی.
ـ انوری، حسن، ۱۳۸۱، فرهنگ بزرگ سخن، ۸ج، تهران، سخن.
ـ انوری، حسن و یوسف عالی عباس‌آباد، ۱۳۹۰، فرهنگ درست‌نویسی سخن، چ۳، تهران، سخن.
ـ جهانبخش، جویا، ۱۳۹۰، راهنمای تصحیح متون، چ۳، تهران، میراث مکتوب.
ـ حافظ‌نیا، محمدرضا، ۱۳۹۱، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، چ۱۸، تهران، سمت.
ـ سامانۀ واژه‌یار به نشانی /http://vajeyar.apll.ir.
ـ سمیعی (گیلانی)، احمد، ۱۳۸۹، نگارش و ویرایش، چ۱۱، تهران، سمت.
ـ صادقی، علی‌اشرف، ۱۳۹۵، فرهنگ جامع زبان فارسی، ج۲، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
ـ صدری افشار، غلامحسین و نسرین حکمی و نسترن حکمی، ۱۳۸۱، فرهنگ معاصر فارسی، چ۳، تهران، فرهنگ معاصر.
ـ غلامحسین‌زاده، غلامحسین، ۱۳۸۷، راهنمای ویرایش، چ۷، تهران، سمت.
ـ فردوسی، ابوالقاسم، ۱۳۹۴، شاهنامه، پیرایش جلال خالقی مطلق، ۴ج، تهران، سخن.
ـ فرشیدورد، خسرو، ۱۳۸۷، مسألۀ درست و غلط، نگارش و پژوهش در زبان فارسی، تهران، سخن.
ـ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۳۹۷، هزارواژۀ زبان‌شناسی (۱)، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
ـ نجفی، ابوالحسن، ۱۳۸۷، فرهنگ فارسی عامیانه، چ۲، تهران، نیلوفر.
ـ یاحقی، محمدجعفر و محمدمهدی ناصح، ۱۳۸۳، راهنمای نگارش و ویرایش، چ۲۲، مشهد، به‌نشر.
منوچهر فروزنده فرد
