کلام: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز |
جز |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
کلام kalâm [اسم] {عربی} | کلام kalâm [اسم] {عربی} | ||
| − | #(= سخن ١، گفتار ۳) «آهنگی [...] که به حرکت دهن و زبان از [[حرف|حروف]] و [[کلمه|کلمات]] ترکیب یافته و برای بیان مقصودی گفته شده باشد» (همایی، ١۳۶٧: ۳؛ نیز نک. قریب و دیگران، ۱۳۸۹: ۱۳). «مقصود اصلی از سخن، تفهیم معانی مختلف و تقریر حالات متفاوت است» (همایی، ١۳۶٧: ۴). | + | #(= سخن ١، گفتار ۳) «آهنگی [...] که به حرکت دهن و زبان از [[حرف|حروف]] و [[کلمه|کلمات]] ترکیب یافته و برای بیان مقصودی گفته شده باشد» (همایی، ١۳۶٧: ۳؛ نیز نک. قریب و دیگران، ۱۳۸۹: ۱۳). «مقصود اصلی از سخن، تفهیم معانی مختلف و تقریر حالات متفاوت است» (همایی، ١۳۶٧: ۴). نصیرالدین طوسی (۱۳۹۳: ۷) کلام را «الفاظی ... مؤلَّف از حروف که به حسب وضع بر معانی مقصود دال باشد» تعریف کرده‌است. |
#«[[جمله]]ای [...] که از [[مسند]] و [[مسندالیه]] مرکب شده باشد» (همایی، ١۳۶٧: ۳). این معنی «در فن [[دستور]] و [[صرف]] و [[نحو]] معمول است که [[لفظ]] را به دو قسم "[[کلمه]]" و "کلام" تقسیم کنند، و گاهی میان "کلام" و "[[جمله]]" نیز فرق گذارند به اینکه هرگاه [[جملۀ مرکب اسنادی]] دارای معنی کامل باشد به‌طوری‌که اگر [[گوینده]] خاموش شود [[مستمع]] در انتظار نباشد، آن را "کلام" و در غیر آن صورت "[[جمله]]" گویند. پس "کلام" به این معنی مرادف "[[جملۀ تام]]" است» (همان‌جا، پانوشت). | #«[[جمله]]ای [...] که از [[مسند]] و [[مسندالیه]] مرکب شده باشد» (همایی، ١۳۶٧: ۳). این معنی «در فن [[دستور]] و [[صرف]] و [[نحو]] معمول است که [[لفظ]] را به دو قسم "[[کلمه]]" و "کلام" تقسیم کنند، و گاهی میان "کلام" و "[[جمله]]" نیز فرق گذارند به اینکه هرگاه [[جملۀ مرکب اسنادی]] دارای معنی کامل باشد به‌طوری‌که اگر [[گوینده]] خاموش شود [[مستمع]] در انتظار نباشد، آن را "کلام" و در غیر آن صورت "[[جمله]]" گویند. پس "کلام" به این معنی مرادف "[[جملۀ تام]]" است» (همان‌جا، پانوشت). | ||
# (= سخن ٢) نک. [[گفتمان]]. | # (= سخن ٢) نک. [[گفتمان]]. | ||
| سطر ۱۰: | سطر ۱۰: | ||
* منابع: | * منابع: | ||
| − | - [[قریب، عبدالعظیم]] و | + | - [[قریب، عبدالعظیم]] و دیگران، ۱۳۸۹، ''[[دستور زبان فارسی (پنج استاد)]]''، به اهتمام [[منصور، جهانگیر|جهانگیر منصور]]، چ۵، تهران، ناهید. |
| − | - [[همایی، جلال‌الدین]] | + | - [[نصیرالدین طوسی |نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد]]، ۱۳۹۳، ''[[معیار الاشعار]]''، تصحیح [[قهرمانی مقبل، علی‌اصغر|علی‌اصغر قهرمانی مقبل]]، تهران، [[مرکز نشر دانشگاهی: انتشارات|مرکز نشر دانشگاهی]]. |
| + | |||
| + | - [[همایی، جلال‌الدین]]، ١۳۶٧، ''[[فنون بلاغت و صناعات ادبی]]''، تهران، هما. | ||
این صفحه تکمیل خواهد شد. | این صفحه تکمیل خواهد شد. | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۳۲
کلام kalâm [اسم] {عربی}
- (= سخن ١، گفتار ۳) «آهنگی [...] که به حرکت دهن و زبان از حروف و کلمات ترکیب یافته و برای بیان مقصودی گفته شده باشد» (همایی، ١۳۶٧: ۳؛ نیز نک. قریب و دیگران، ۱۳۸۹: ۱۳). «مقصود اصلی از سخن، تفهیم معانی مختلف و تقریر حالات متفاوت است» (همایی، ١۳۶٧: ۴). نصیرالدین طوسی (۱۳۹۳: ۷) کلام را «الفاظی ... مؤلَّف از حروف که به حسب وضع بر معانی مقصود دال باشد» تعریف کرده‌است.
- «جمله‌ای [...] که از مسند و مسندالیه مرکب شده باشد» (همایی، ١۳۶٧: ۳). این معنی «در فن دستور و صرف و نحو معمول است که لفظ را به دو قسم "کلمه" و "کلام" تقسیم کنند، و گاهی میان "کلام" و "جمله" نیز فرق گذارند به اینکه هرگاه جملۀ مرکب اسنادی دارای معنی کامل باشد به‌طوری‌که اگر گوینده خاموش شود مستمع در انتظار نباشد، آن را "کلام" و در غیر آن صورت "جمله" گویند. پس "کلام" به این معنی مرادف "جملۀ تام" است» (همان‌جا، پانوشت).
- (= سخن ٢) نک. گفتمان.
- منابع:
- قریب، عبدالعظیم و دیگران، ۱۳۸۹، دستور زبان فارسی (پنج استاد)، به اهتمام جهانگیر منصور، چ۵، تهران، ناهید.
- نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، ۱۳۹۳، معیار الاشعار، تصحیح علی‌اصغر قهرمانی مقبل، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
- همایی، جلال‌الدین، ١۳۶٧، فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران، هما.
این صفحه تکمیل خواهد شد.
