یادداشت: صلاحکار: تفاوت بین نسخه‌ها
جز |
جز |
||
| سطر ۱۴: | سطر ۱۴: | ||
---- | ---- | ||
*منابع | *منابع | ||
| − | - جلالی، علی و منوچهر فروزنده | + | - جلالی، علی و منوچهر فروزنده فرد، ۱۳۹۷، «ملاحظات ویرایش متون کهن با توجه به "هنرسازه"ای بدیعی»، ''فنون ادبی''، س۱۰، ش۳ (پیاپی ۲۴)، ص۹۷-۱۱۴. |
| − | - جلالیان، | + | - جلالیان، عبدالحسین، ۱۳۷۹، ''شرح جلالی بر حافظ''، ۴ج، تهران، یزدان. |
| − | - حصوری، | + | - حصوری، علی، ۱۳۹۰، «چه جای شکر؟ [پاسخ به نقد منصور پایمرد بر کتاب ''حافظ از نگاهی دیگر'']»، ''جهان کتاب''، س۱۶، ش۱-۲ (پیاپی ۲۶۳-۲۶۴)، ص۷۵-۷۹. |
| − | - حمیدیان، | + | - حمیدیان، سعید، ۱۳۹۲، ''شرح شوق''، ۵ج، چ۲، تهران، قطره. |
| − | .Arberry, Arthur J. | + | .Arberry, Arthur J., 1953 [1947], ''Fifty Poems of Hafiz (Hafiz: Fifty Poems)'', Cambridge - |
این یادداشت پیش‌تر به‌عنوان بخشی از مقاله‌ای با این مشخصات منتشر شده‌است: | این یادداشت پیش‌تر به‌عنوان بخشی از مقاله‌ای با این مشخصات منتشر شده‌است: | ||
| − | فروزنده فرد، | + | فروزنده فرد، منوچهر، ١٣٩٧، «سلسلۀ پریشان (٢): ده نکته دربارۀ حافظ»، ''فصلنامۀ قلم (کرمانشاه)''، ش٨، ص١-١٠. [http://bayanbox.ir/download/3971816134172839354/selsele.pdf بارگیری] |
[[پارسی‌شناسی: منوچهر فروزنده فرد|دربارۀ نویسنده و فهرست نوشته‌های دیگر وی در ''پارسی‌شناسی'']] | [[پارسی‌شناسی: منوچهر فروزنده فرد|دربارۀ نویسنده و فهرست نوشته‌های دیگر وی در ''پارسی‌شناسی'']] | ||
---- | ---- | ||
[[پارسی‌شناسی: یادداشت‌های همکاران|دیگر یادداشت‌های همکاران ''پارسی‌شناسی'']] | [[پارسی‌شناسی: یادداشت‌های همکاران|دیگر یادداشت‌های همکاران ''پارسی‌شناسی'']] | ||
نسخهٔ ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۲۰
۲۲ شهریور ۱۴۰۰
صلاحکار
منوچهر فروزنده فرد
صلاح کار کجا و من خراب کجا؟
ببین تفاوت ره کز کجاست تا بکجا۱ (حافظ: غزل ٢)
غلط‌خوانی «صلاحکار» به‌جای «صلاحِ کار» را معمولاً به شاملو نسبت می‌دهند، اما پیش از او الیزابت بریجز (الیزابت داریوش) نیز «صلاح کار» را «صلاحکار» خوانده و به the pious doer ترجمه کرده‌است. ترجمۀ بریجز در اثر معروف آربری (Arberry, 1953 [1947]: 84) چاپ شده و مقدم بر روایت شاملو از دیوان حافظ است (سال چاپ اول کتاب آربری ۱۹۴۷ میلادی [= ۱۳۲۵-۱۳۲۶ خورشیدی] و سال انتشار ویراست دوم آن ۱۹۵۳ میلادی [= ۱۳۳۱-۱۳۳۲ خورشیدی] است درحالی‌که سال چاپ اول و دوم روایت شاملو ۱۳۵۴ خورشیدی است). از دیگر طرفداران خوانش «صلاحکار» می‌توان به جلالیان (۱۳۷۹: ۱/ ۱۲۲-۱۲۳) و حصوری (۱۳۹۰: ۷۸) اشاره کرد۲.
- پی‌نوشت‌ها
- املای «بکجا» به همین صورت درست است و ضمن مطابقت با رسم‌الخط قدیم، آنچه به‌اصطلاح «عیب غلو» می‌پندارندش نیز با این رسم‌الخط کمتر نمود می‌یابد (نیز نک. حمیدیان، ۱۳۹۲: ۲/ ۷۲۸-۷۳۰). دکتر علی‌اشرف صادقی معتقدند از آنجا که در «تا بکجا» کلمات «تا» و «کجا» دارای تکیه‌اند و «بـ» در میانۀ این دو واژۀ تکیه‌بر قرار می‌گیرد، مصوت پایانی آن تضعیف و به‌صورت مصوت خنثای ǝ تلفظ می‌شود (از افادات شفاهی ایشان). اگر معتقد باشیم که در زمان حافظ «ب» در اینجا ساکن یا با مصوت خنثای ǝ تلفظ می‌شده‌است، باز هم املای «بکجا» پذیرفتنی‌تر است و نمی‌توان آن را به‌صورت امروزین «به کجا» نوشت (برای معایب امروزین‌سازی رسم‌الخط متون قدیم و از جمله شعر حافظ نک. جلالی و فروزنده فرد، ۱۳۹۷).
- بعید نیست شاملو در این خوانش نیز - مانند مسئلۀ کذایی ضحاک - متأثر از حصوری باشد، گرچه نوشتۀ حصوری متأخرتر است. والله اعلم.
- منابع
- جلالی، علی و منوچهر فروزنده فرد، ۱۳۹۷، «ملاحظات ویرایش متون کهن با توجه به "هنرسازه"ای بدیعی»، فنون ادبی، س۱۰، ش۳ (پیاپی ۲۴)، ص۹۷-۱۱۴.
- جلالیان، عبدالحسین، ۱۳۷۹، شرح جلالی بر حافظ، ۴ج، تهران، یزدان.
- حصوری، علی، ۱۳۹۰، «چه جای شکر؟ [پاسخ به نقد منصور پایمرد بر کتاب حافظ از نگاهی دیگر]»، جهان کتاب، س۱۶، ش۱-۲ (پیاپی ۲۶۳-۲۶۴)، ص۷۵-۷۹.
- حمیدیان، سعید، ۱۳۹۲، شرح شوق، ۵ج، چ۲، تهران، قطره.
.Arberry, Arthur J., 1953 [1947], Fifty Poems of Hafiz (Hafiz: Fifty Poems), Cambridge -
این یادداشت پیش‌تر به‌عنوان بخشی از مقاله‌ای با این مشخصات منتشر شده‌است: فروزنده فرد، منوچهر، ١٣٩٧، «سلسلۀ پریشان (٢): ده نکته دربارۀ حافظ»، فصلنامۀ قلم (کرمانشاه)، ش٨، ص١-١٠. بارگیری
دربارۀ نویسنده و فهرست نوشته‌های دیگر وی در پارسی‌شناسی
