یادداشت: صلاحکار: تفاوت بین نسخه‌ها

از پارسی‌شناسی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز
جز
 
(۵ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۱: سطر ۱:
‏۲۲ شهریور ۱۴۰۰
+
‏[[پرونده:Hafezpazhuhi.PNG|چپ|]]
 +
۲۲ شهریور ۱۴۰۰
 
===صلاحکار===
 
===صلاحکار===
 
<pre style="color: blue">منوچهر فروزنده فرد
 
<pre style="color: blue">منوچهر فروزنده فرد
سطر ۵: سطر ۶:
 
صلاح کار کجا و من خراب کجا؟
 
صلاح کار کجا و من خراب کجا؟
  
ببین تفاوت ره کز کجاست تا بکجا<sup>۱</sup> (حافظ)
+
ببین تفاوت ره کز کجاست تا بکجا<sup>۱</sup> ([[حافظ: غزل ٢]])
  
غلط‌خوانی «صلاحکار» به‌جای «صلاحِ کار» را معمولاً به شاملو نسبت می‌دهند، اما پیش از او الیزابت بریجز (الیزابت داریوش) نیز «صلاح کار» را «صلاحکار» خوانده و به the pious doer ترجمه کرده‌است. ترجمۀ بریجز در اثر معروف آربری (Arberry, 1953 [1947]: 84) چاپ شده و مقدم بر روایت شاملو از دیوان حافظ است (سال چاپ اول کتاب آربری ۱۹۴۷ میلادی [= ۱۳۲۵-۱۳۲۶ خورشیدی] و سال انتشار ویراست دوم آن ۱۹۵۳ میلادی [= ۱۳۳۱-۱۳۳۲ خورشیدی] است درحالی‌که سال چاپ اول و دوم روایت شاملو ۱۳۵۴ خورشیدی است). از دیگر طرفداران خوانش «صلاحکار» می‌توان به جلالیان (۱۳۷۹: ۱/ ۱۲۲-۱۲۳) و حصوری (۱۳۹۰: ۷۸) اشاره کرد<sup>۲</sup>.  
+
غلط‌خوانی «صلاحکار» به‌جای «صلاحِ کار» را معمولاً به شاملو نسبت می‌دهند، اما پیش از او الیزابت بریجز (الیزابت داریوش) نیز «صلاح کار» را «صلاحکار» خوانده و به the pious doer ترجمه کرده‌است. ترجمۀ بریجز در اثر معروف آربری (۱۹۵۳ [۱۹۴۷]: ۸۴) چاپ شده و مقدم بر روایت شاملو از دیوان حافظ است (سال چاپ اول کتاب آربری ۱۹۴۷ میلادی [= ۱۳۲۵-۱۳۲۶ خورشیدی] و سال انتشار ویراست دوم آن ۱۹۵۳ میلادی [= ۱۳۳۱-۱۳۳۲ خورشیدی] است درحالی‌که سال چاپ اول و دوم روایت شاملو ۱۳۵۴ خورشیدی است). از دیگر طرفداران خوانش «صلاحکار» می‌توان به جلالیان (۱۳۷۹: ۱/ ۱۲۲-۱۲۳) و حصوری (۱۳۹۰: ۷۸) اشاره کرد<sup>۲</sup>.  
 
----
 
----
 
*پی‌نوشت‌ها
 
*پی‌نوشت‌ها
سطر ۱۴: سطر ۱۵:
 
----
 
----
 
*منابع
 
*منابع
- جلالی، علی و منوچهر فروزنده فرد (۱۳۹۷). «ملاحظات ویرایش متون کهن با توجه به "هنرسازه"ای بدیعی». ''فنون ادبی''، س۱۰، ش۳ (پیاپی ۲۴)، ص۹۷-۱۱۴.
+
- آربری، آرتور جان ← Arberry
  
- جلالیان، عبدالحسین (۱۳۷۹). ''شرح جلالی بر حافظ''. ۴ ج. تهران: یزدان.
+
- جلالی، علی و منوچهر فروزنده فرد، ۱۳۹۷، «ملاحظات ویرایش متون کهن با توجه به "هنرسازه"ای بدیعی»، ''فنون ادبی''، س۱۰، ش۳ (پیاپی ۲۴)، ص۹۷-۱۱۴.
  
- حصوری، علی (۱۳۹۰). «چه جای شکر؟ [پاسخ به نقد منصور پایمرد بر کتاب حافظ از نگاهی دیگر]». ''جهان کتاب''، س۱۶، ش۱-۲ (پیاپی ۲۶۳-۲۶۴)، ص۷۵-۷۹.
+
- جلالیان، عبدالحسین، ۱۳۷۹، ''شرح جلالی بر حافظ''، ۴ج، تهران، یزدان.
  
- حمیدیان، سعید (۱۳۹۲). ''شرح شوق''. ۵ ج. چاپ دوم. تهران: قطره.
+
- حصوری، علی، ۱۳۹۰، «چه جای شکر؟ [پاسخ به نقد منصور پایمرد بر کتاب ''حافظ از نگاهی دیگر'']»، ''جهان کتاب''، س۱۶، ش۱-۲ (پیاپی ۲۶۳-۲۶۴)، ص۷۵-۷۹.
  
.Arberry, Arthur J. (1953 [1947]). ''Fifty Poems of Hafiz (Hafiz: Fifty Poems)''. Cambridge -  
+
- حمیدیان، سعید، ۱۳۹۲، ''شرح شوق''، ۵ج، چ۲، تهران، قطره.
 +
 
 +
.Arberry, Arthur J., 1953 [1947], ''Fifty Poems of Hafiz (Hafiz: Fifty Poems)'', Cambridge -  
  
 
  این یادداشت پیش‌تر به‌عنوان بخشی از مقاله‌ای با این مشخصات منتشر شده‌است:  
 
  این یادداشت پیش‌تر به‌عنوان بخشی از مقاله‌ای با این مشخصات منتشر شده‌است:  
  فروزنده فرد، منوچهر (١٣٩٧). «سلسلۀ پریشان (٢): ده نکته دربارۀ حافظ». ''فصلنامۀ قلم (کرمانشاه)''، ش٨، ص١-١٠. [http://bayanbox.ir/download/3971816134172839354/selsele.pdf بارگیری]  
+
  فروزنده فرد، منوچهر، ١٣٩٧، «سلسلۀ پریشان (٢): ده نکته دربارۀ حافظ»، ''فصلنامۀ قلم (کرمانشاه)''، ش٨، ص١-١٠. [http://bayanbox.ir/download/3971816134172839354/selsele.pdf بارگیری]  
  
 
[[پارسی‌شناسی: منوچهر فروزنده فرد|دربارۀ نویسنده و فهرست نوشته‌های دیگر وی در ''پارسی‌شناسی'']]
 
[[پارسی‌شناسی: منوچهر فروزنده فرد|دربارۀ نویسنده و فهرست نوشته‌های دیگر وی در ''پارسی‌شناسی'']]
 
----
 
----
 
[[پارسی‌شناسی: یادداشت‌های همکاران|دیگر یادداشت‌های همکاران ''پارسی‌شناسی'']]
 
[[پارسی‌شناسی: یادداشت‌های همکاران|دیگر یادداشت‌های همکاران ''پارسی‌شناسی'']]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۲۰:۱۵

Hafezpazhuhi.PNG

۲۲ شهریور ۱۴۰۰

صلاحکار

منوچهر فروزنده فرد

صلاح کار کجا و من خراب کجا؟

ببین تفاوت ره کز کجاست تا بکجا۱ (حافظ: غزل ٢)

غلط‌خوانی «صلاحکار» به‌جای «صلاحِ کار» را معمولاً به شاملو نسبت می‌دهند، اما پیش از او الیزابت بریجز (الیزابت داریوش) نیز «صلاح کار» را «صلاحکار» خوانده و به the pious doer ترجمه کرده‌است. ترجمۀ بریجز در اثر معروف آربری (۱۹۵۳ [۱۹۴۷]: ۸۴) چاپ شده و مقدم بر روایت شاملو از دیوان حافظ است (سال چاپ اول کتاب آربری ۱۹۴۷ میلادی [= ۱۳۲۵-۱۳۲۶ خورشیدی] و سال انتشار ویراست دوم آن ۱۹۵۳ میلادی [= ۱۳۳۱-۱۳۳۲ خورشیدی] است درحالی‌که سال چاپ اول و دوم روایت شاملو ۱۳۵۴ خورشیدی است). از دیگر طرفداران خوانش «صلاحکار» می‌توان به جلالیان (۱۳۷۹: ۱/ ۱۲۲-۱۲۳) و حصوری (۱۳۹۰: ۷۸) اشاره کرد۲.


  • پی‌نوشت‌ها
  1. املای «بکجا» به همین صورت درست است و ضمن مطابقت با رسم‌الخط قدیم، آنچه به‌اصطلاح «عیب غلو» می‌پندارندش نیز با این رسم‌الخط کمتر نمود می‌یابد (نیز نک. حمیدیان، ۱۳۹۲: ۲/ ۷۲۸-۷۳۰). دکتر علی‌اشرف صادقی معتقدند از آنجا که در «تا بکجا» کلمات «تا» و «کجا» دارای تکیه‌اند و «بـ» در میانۀ این دو واژۀ تکیه‌بر قرار می‌گیرد، مصوت پایانی آن تضعیف و به‌صورت مصوت خنثای ǝ تلفظ می‌شود (از افادات شفاهی ایشان). اگر معتقد باشیم که در زمان حافظ «ب» در اینجا ساکن یا با مصوت خنثای ǝ تلفظ می‌شده‌است، باز هم املای «بکجا» پذیرفتنی‌تر است و نمی‌توان آن را به‌صورت امروزین «به کجا» نوشت (برای معایب امروزین‌سازی رسم‌الخط متون قدیم و از جمله شعر حافظ نک. جلالی و فروزنده فرد، ۱۳۹۷).
  2. بعید نیست شاملو در این خوانش نیز - مانند مسئلۀ کذایی ضحاک - متأثر از حصوری باشد، گرچه نوشتۀ حصوری متأخرتر است. والله اعلم.

  • منابع

- آربری، آرتور جان ← Arberry

- جلالی، علی و منوچهر فروزنده فرد، ۱۳۹۷، «ملاحظات ویرایش متون کهن با توجه به "هنرسازه"ای بدیعی»، فنون ادبی، س۱۰، ش۳ (پیاپی ۲۴)، ص۹۷-۱۱۴.

- جلالیان، عبدالحسین، ۱۳۷۹، شرح جلالی بر حافظ، ۴ج، تهران، یزدان.

- حصوری، علی، ۱۳۹۰، «چه جای شکر؟ [پاسخ به نقد منصور پایمرد بر کتاب حافظ از نگاهی دیگر]»، جهان کتاب، س۱۶، ش۱-۲ (پیاپی ۲۶۳-۲۶۴)، ص۷۵-۷۹.

- حمیدیان، سعید، ۱۳۹۲، شرح شوق، ۵ج، چ۲، تهران، قطره.

.Arberry, Arthur J., 1953 [1947], Fifty Poems of Hafiz (Hafiz: Fifty Poems), Cambridge -

این یادداشت پیش‌تر به‌عنوان بخشی از مقاله‌ای با این مشخصات منتشر شده‌است: 
فروزنده فرد، منوچهر، ١٣٩٧، «سلسلۀ پریشان (٢): ده نکته دربارۀ حافظ»، فصلنامۀ قلم (کرمانشاه)، ش٨، ص١-١٠. بارگیری 

دربارۀ نویسنده و فهرست نوشته‌های دیگر وی در پارسی‌شناسی


دیگر یادداشت‌های همکاران پارسی‌شناسی