یک‌سویگی

یک‌سویگی <املای دیگر: یکسویگی> yek-su(-)y-e-g-i [اسم] {فارسی}

1. از ویژگی‌های زبان گفتاری که نتیجۀ صوتی بودن و جریان زبان بر خط مستقیم است و براساس آن از آنجا که امکان بازگشت به عقب در زمان وجود ندارد، کلمات به محض تلفظ در فضا ناپدید می‌شوند و - اگر با دستگاهی ضبط نشده باشند - نمی‌توان دوباره آنها را شنید (نک. نجفی، ۱۳۸۷: (۲۳-)۲۵).
2. (به انگلیسی: unidirectionality) از ویژگی‌های نشانه‌های غیرزبانی - در برابر دوسویگی نشانه‌های زبانی - که براساس آن اگر دال «الف» بر مدلول «ب» دلالت کند، مدلول «ب» لزوماً بر دال «الف» دلالت نمی‌کند؛ مثلاً «چراغ قرمز» به معنی «ایست» است، اما هر «ایستـ»ـی به معنی «چراغ قرمز» نیست (نک. صفوی، ۱۳۹۵: ۵۸۳).

• منابع:

- صفوی، کورش (۱۳۹۵). فرهنگ توصیفی مطالعات ادبی. تهران: علمی.

- نجفی، ابوالحسن (۱۳۸۷). مبانی زبان‌شناسی و کاربرد آن در زبان فارسی. چ۱۰. تهران: نیلوفر.

منوچهر فروزنده فرد

دربارۀ نویسنده و فهرست نوشته‌های دیگر وی در پارسی‌شناسی