صامت: صامت‌های فارسی: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز |
جز |
||
| سطر ۸۸: | سطر ۸۸: | ||
|ش/š || [[تفشی]] [[بی‌واک]] | |ش/š || [[تفشی]] [[بی‌واک]] | ||
|- | |- | ||
| − | | | + | |ژ/ž || [[تفشی]] [[واک‌دار]] |
|- | |- | ||
|چ/c || [[مرکب]] [[بی‌واک]] | |چ/c || [[مرکب]] [[بی‌واک]] | ||
| سطر ۱۴۳: | سطر ۱۴۳: | ||
|ز (ذ، ض، ظ)/z || [[سایشی]] [[لثوی]] [[واک‌دار]] || [[صفیری]] [[واک‌دار]] | |ز (ذ، ض، ظ)/z || [[سایشی]] [[لثوی]] [[واک‌دار]] || [[صفیری]] [[واک‌دار]] | ||
|- | |- | ||
| − | |ژ/ž || [[سایشی]] [[لثوی ـ کامی]] [[واک‌دار]] | + | |ژ/ž || [[سایشی]] [[لثوی ـ کامی]] [[واک‌دار]] || || [[تفشی]] [[واک‌دار]] |
|- | |- | ||
|س (ث، ص)/s || [[سایشی]] [[لثوی]] [[بی‌واک]] || [[صفیری]] [[بی‌واک]] | |س (ث، ص)/s || [[سایشی]] [[لثوی]] [[بی‌واک]] || [[صفیری]] [[بی‌واک]] | ||
نسخهٔ ۲۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۳۵
در فارسی معیار امروز ٢۳ صامت وجود دارد. صامت‌های فارسی امروز در جدول ١ نشان داده شده‌اند. این جدول از ثمره (١٣٨٨: ٨٠) برگرفته شده‌است و تنها ویژگی واک را به آن افزوده‌ایم.
جدول ١. صامت‌های فارسی براساس طبقه‌بندی ثمره © حق نشر: پارسی‌شناسی - منوچهر فروزنده فرد
جدول ٢ نیز توصیف هر یک از صامت‌ها را براساس جدول ١ به دست می‌دهد:
| صامت | توصیف براساس دیدگاه ثمره |
|---|---|
| ب/b | انفجاری دولبی واک‌دار |
| پ/p | انفجاری دولبی بی‌واک |
| د/d | انفجاری دندانی واک‌دار |
| ت/t | انفجاری دندانی بی‌واک |
| گ/g | انفجاری کامی واک‌دار |
| ک/k | انفجاری کامی بی‌واک |
| غ/q | انفجاری ملازی واک‌دار |
| ء/Ɂ | انفجاری چاکنایی بی‌واک |
| و/v | سایشی لب‌ودندانی واک‌دار |
| ف/f | سایشی لب‌ودندانی بی‌واک |
| ز/z | سایشی لثوی واک‌دار |
| س/s | سایشی لثوی بی‌واک |
| ژ/ž | سایشی لثوی ـ کامی واک‌دار |
| ش/š | سایشی لثوی ـ کامی بی‌واک |
| خ/x | سایشی ملازی بی‌واک |
| هـ/h | سایشی چاکنایی بی‌واک |
| ج/ǰ | انفجاری ـ سایشی لثوی ـ کامی واک‌دار |
| چ/č | انفجاری ـ سایشی لثوی ـ کامی بی‌واک |
| ر/r | لرزشی لثوی واک‌دار |
| م/m | غنه‌ای دولبی واک‌دار |
| ن/n | غنه‌ای لثوی واک‌دار |
| ل/l | روان لثوی واک‌دار |
| ی/y | روان کامی واک‌دار |
نجفی (۱۳۸۷: ۵۶-۵۷) صامت‌های فارسی را به گونه‌ای دیگر طبقه‌بندی کرده‌است (نک. جدول ۳).
جدول ۳. صامت‌های فارسی براساس طبقه‌بندی نجفی © حق نشر: پارسی‌شناسی
بر اساس جدول ۳ توصیف صامت‌های فارسی در جدول ۴ آمده‌است:
| صامت | توصیف براساس دیدگاه نجفی |
|---|---|
| پ/p | لبی بی‌واک |
| ب/b | لبی واک‌دار غیرغنه |
| م/m | لبی واک‌دار غنه |
| ف/f | لب‌ودندانی بی‌واک |
| و/v | لب‌ودندانی واک‌دار |
| ت/t | دندانی بی‌واک |
| د/d | دندانی واک‌دار غیرغنه |
| ن/n | دندانی واک‌دار غنه |
| س/s | صفیری بی‌واک |
| ز/z | صفیری واک‌دار |
| ش/š | تفشی بی‌واک |
| ژ/ž | تفشی واک‌دار |
| چ/c | مرکب بی‌واک |
| ج/j | مرکب واک‌دار |
| ک/k | کامی بی‌واک |
| گ/g | کامی واک‌دار |
| خ/x | نرمکامی بی‌واک |
| غ/q | نرمکامی واک‌دار |
| ر/r | لرزان |
| ل/l | کناری |
| هـ/h | دمشی |
| ی/y | نیم‌مصوت |
| ء/ʼ | چاکنایی |
جدول ۵ برای راحتی کار خوانندگان به ترتیب حروف الفبا تنظیم شده و توصیف هر صامت را براساس دیدگاه ثمره و نجفی به دست می‌دهد:
- منابع
- ثمره، یدالله (١٣٨٨). آواشناسی زبان فارسی: آواها و ساخت آوایی هجا. ویرایش دوم. چ٨. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- نجفی، ابوالحسن (۱۳۸۷). مبانی زبان‌شناسی و کاربرد آن در زبان فارسی. چ۱۰. تهران: نیلوفر.
منوچهر فروزنده فرد
