صامت: صامت‌های فارسی: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز |
جز |
||
| سطر ۱۱۱: | سطر ۱۱۱: | ||
|- | |- | ||
|ء/ʼ || [[چاکنایی]] | |ء/ʼ || [[چاکنایی]] | ||
| + | |} | ||
| + | ** | ||
| + | {| | ||
| + | |- | ||
| + | ! صامت !! توصیف براساس دیدگاه ثمره !! توصیف براساس دیدگاه نجفی | ||
| + | |- | ||
| + | |ب/b || [[انفجاری]] [[دولبی]] [[واک‌دار]] || [[لبی]] [[واک‌دار]] [[غیرغنه]] | ||
| + | |- | ||
| + | |پ/p || [[انفجاری]] [[دولبی]] [[بی‌واک]] || [[لبی]] [[بی‌واک]] | ||
| + | |- | ||
| + | |ت/t || [[انفجاری]] [[دندانی]] [[بی‌واک]] || [[دندانی]] [[بی‌واک]] | ||
| + | |- | ||
| + | |ث || ← س | ||
| + | |- | ||
| + | |ج/ǰ (j) || [[انفجاری ـ سایشی]] [[لثوی ـ کامی]] [[واک‌دار]] || [[مرکب]] [[واک‌دار]] | ||
| + | |- | ||
| + | |چ/č (c) || [[انفجاری ـ سایشی]] [[لثوی ـ کامی]] [[بی‌واک]] || [[مرکب]] [[بی‌واک]] | ||
| + | |- | ||
| + | |ح || ← هـ | ||
| + | |- | ||
| + | |خ/x || [[سایشی]] [[ملازی]] [[بی‌واک]] || [[نرمکامی]] [[بی‌واک]] | ||
| + | |- | ||
| + | |د/d || [[انفجاری]] [[دندانی]] [[واک‌دار]] || [[دندانی]] [[واک‌دار]] [[غیرغنه]] | ||
| + | |- | ||
| + | |ذ || ← ز | ||
| + | |- | ||
| + | |ر/r || [[لرزشی]] [[لثوی]] [[واک‌دار]] || [[لرزان]] | ||
| + | |- | ||
| + | |ز/z || [[سایشی]] [[لثوی]] [[واک‌دار]] || [[صفیری]] [[واک‌دار]] | ||
| + | |- | ||
| + | |ژ/ž || [[سایشی]] [[لثوی ـ کامی]] [[واک‌دار]] | ||
| + | |- | ||
| + | |س/s || [[سایشی]] [[لثوی]] [[بی‌واک]] || [[صفیری]] [[بی‌واک]] | ||
| + | |- | ||
| + | |ش/š || [[سایشی]] [[لثوی ـ کامی]] [[بی‌واک]] || [[تفشی]] [[بی‌واک]] | ||
| + | |- | ||
| + | |ص || ← س | ||
| + | |- | ||
| + | |ض || ← ز | ||
| + | |- | ||
| + | |ط || ← ت | ||
| + | |- | ||
| + | |ظ || ← ز | ||
| + | |- | ||
| + | |ع || ← ء | ||
| + | |- | ||
| + | |غ/q || [[انفجاری]] [[ملازی]] [[واک‌دار]] || [[نرمکامی]] [[واک‌دار]] | ||
| + | |- | ||
| + | |ف/f || [[سایشی]] [[لب‌ودندانی]] [[بی‌واک]] || [[لب‌ودندانی]] [[بی‌واک]] | ||
| + | |- | ||
| + | |ق || ← غ | ||
| + | |- | ||
| + | |ک/k || [[انفجاری]] [[کامی]] [[بی‌واک]] || [[کامی]] [[بی‌واک]] | ||
| + | |- | ||
| + | |گ/g || [[انفجاری]] [[کامی]] [[واک‌دار]] || [[کامی]] [[واک‌دار]] | ||
| + | |- | ||
| + | |ل/l || [[روان]] [[لثوی]] [[واک‌دار]] || [[کناری]] | ||
| + | |- | ||
| + | |م/m || [[غنه‌ای]] [[دولبی]] [[واک‌دار]] || [[لبی]] [[واک‌دار]] [[غنه]] | ||
| + | |- | ||
| + | |ن/n || [[غنه‌ای]] [[لثوی]] [[واک‌دار]] || [[دندانی]] [[واک‌دار]] [[غنه]] | ||
| + | |- | ||
| + | |و/v || [[سایشی]] [[لب‌ودندانی]] [[واک‌دار]] || [[لب‌ودندانی]] [[واک‌دار]] | ||
| + | |- | ||
| + | |هـ/h || [[سایشی]] [[چاکنایی]] [[بی‌واک]] || [[دمشی]] | ||
| + | |- | ||
| + | |ی/y || [[روان]] [[کامی]] [[واک‌دار]] || [[نیم‌مصوت]] | ||
| + | |- | ||
| + | |ء/Ɂ (ʼ) || [[انفجاری]] [[چاکنایی]] [[بی‌واک]] || [[چاکنایی]] | ||
|} | |} | ||
---- | ---- | ||
نسخهٔ ۲۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۲۷
در فارسی معیار امروز ٢۳ صامت وجود دارد. صامت‌های فارسی امروز در جدول ١ نشان داده شده‌اند. این جدول از ثمره (١٣٨٨: ٨٠) برگرفته شده‌است و تنها ویژگی واک را به آن افزوده‌ایم.
جدول ١. صامت‌های فارسی براساس طبقه‌بندی ثمره © حق نشر: پارسی‌شناسی - منوچهر فروزنده فرد
جدول ٢ نیز توصیف هر یک از صامت‌ها را براساس جدول ١ به دست می‌دهد:
| صامت | توصیف براساس دیدگاه ثمره |
|---|---|
| ب/b | انفجاری دولبی واک‌دار |
| پ/p | انفجاری دولبی بی‌واک |
| د/d | انفجاری دندانی واک‌دار |
| ت/t | انفجاری دندانی بی‌واک |
| گ/g | انفجاری کامی واک‌دار |
| ک/k | انفجاری کامی بی‌واک |
| غ/q | انفجاری ملازی واک‌دار |
| ء/Ɂ | انفجاری چاکنایی بی‌واک |
| و/v | سایشی لب‌ودندانی واک‌دار |
| ف/f | سایشی لب‌ودندانی بی‌واک |
| ز/z | سایشی لثوی واک‌دار |
| س/s | سایشی لثوی بی‌واک |
| ژ/ž | سایشی لثوی ـ کامی واک‌دار |
| ش/š | سایشی لثوی ـ کامی بی‌واک |
| خ/x | سایشی ملازی بی‌واک |
| هـ/h | سایشی چاکنایی بی‌واک |
| ج/ǰ | انفجاری ـ سایشی لثوی ـ کامی واک‌دار |
| چ/č | انفجاری ـ سایشی لثوی ـ کامی بی‌واک |
| ر/r | لرزشی لثوی واک‌دار |
| م/m | غنه‌ای دولبی واک‌دار |
| ن/n | غنه‌ای لثوی واک‌دار |
| ل/l | روان لثوی واک‌دار |
| ی/y | روان کامی واک‌دار |
نجفی (۱۳۸۷: ۵۶-۵۷) صامت‌های فارسی را به گونه‌ای دیگر طبقه‌بندی کرده‌است (نک. جدول ۳).
جدول ۳. صامت‌های فارسی براساس طبقه‌بندی نجفی © حق نشر: پارسی‌شناسی
بر اساس جدول ۳ توصیف صامت‌های فارسی در جدول ۴ آمده‌است:
| صامت | توصیف براساس دیدگاه نجفی |
|---|---|
| پ/p | لبی بی‌واک |
| ب/b | لبی واک‌دار غیرغنه |
| م/m | لبی واک‌دار غنه |
| ف/f | لب‌ودندانی بی‌واک |
| و/v | لب‌ودندانی واک‌دار |
| ت/t | دندانی بی‌واک |
| د/d | دندانی واک‌دار غیرغنه |
| ن/n | دندانی واک‌دار غنه |
| س/s | صفیری بی‌واک |
| ز/z | صفیری واک‌دار |
| ش/š | تفشی بی‌واک |
| ز/z | تفشی واک‌دار |
| چ/c | مرکب بی‌واک |
| ج/j | مرکب واک‌دار |
| ک/k | کامی بی‌واک |
| گ/g | کامی واک‌دار |
| خ/x | نرمکامی بی‌واک |
| غ/q | نرمکامی واک‌دار |
| ر/r | لرزان |
| ل/l | کناری |
| هـ/h | دمشی |
| ی/y | نیم‌مصوت |
| ء/ʼ | چاکنایی |
- منابع
- ثمره، یدالله (١٣٨٨). آواشناسی زبان فارسی: آواها و ساخت آوایی هجا. ویرایش دوم. چ٨. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- نجفی، ابوالحسن (۱۳۸۷). مبانی زبان‌شناسی و کاربرد آن در زبان فارسی. چ۱۰. تهران: نیلوفر.
منوچهر فروزنده فرد
