واو مجهول: تفاوت بین نسخه‌ها
جز |
جز |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
واو مجهول vâv=e majhul [گروه اسمی] {عربی (واو، مجهول) - فارسی} | واو مجهول vâv=e majhul [گروه اسمی] {عربی (واو، مجهول) - فارسی} | ||
| − | در دستور سنتی و مطالعات زبان‌شناسی تاریخی، مصوت کشیدۀ ō که در فارسی میانه و فارسی دری، تا حدود قرن نهم (نک. صادقی، ١٣٥٧: ١٢٩)، به‌عنوان واجی مستقل در تقابل با مصوت ū، یعنی [[واو معروف]]، وجود داشته و سپس با آن [[ادغام]] شده‌است و در فارسی معیار امروز اثری از آن نیست (اگرچه در برخی گونه‌های دیگر زبان فارسی، مانند فارسی افغانستان، وجود دارد؛ نک. خانلری، ، ١٣٦٥: ٢/ ٥٢؛ ابوالقاسمی، ١٣٧٣: ٢٨٩-٢٩٠). این مصوت را به دلیل آنکه در عربی ناشناخته بوده «مجهول» نامیده‌اند (سنج. [[واو معروف]]). مصوت ō عمدتاً بازماندۀ مصوت مرکب au در ایرانی باستان است (برای نمونه، واژۀ «رود» فارسی بازماندۀ rōd فارسی میانه و آن بازماندۀ -rautah فارسی باستان است). شاعران متقدم و مقلدان متأخر آنها کلماتی را که مصوت پایانی آنها واو مجهول بوده با کلماتی که مصوت پایانی‌شان واو معروف بوده قافیه نمی‌کرده‌اند (نک. شمیسا، ١٣٨٣: ١٤٠). نیز نک. [[واو معروف]]، [[یای مجهول]]، [[یای معروف]]. | + | (= [[واو تاریک]]) در دستور سنتی و مطالعات زبان‌شناسی تاریخی، مصوت کشیدۀ ō که در فارسی میانه و فارسی دری، تا حدود قرن نهم (نک. صادقی، ١٣٥٧: ١٢٩)، به‌عنوان واجی مستقل در تقابل با مصوت ū، یعنی [[واو معروف]]، وجود داشته و سپس با آن [[ادغام]] شده‌است و در فارسی معیار امروز اثری از آن نیست (اگرچه در برخی گونه‌های دیگر زبان فارسی، مانند فارسی افغانستان، وجود دارد؛ نک. خانلری، ، ١٣٦٥: ٢/ ٥٢؛ ابوالقاسمی، ١٣٧٣: ٢٨٩-٢٩٠). این مصوت را به دلیل آنکه در عربی ناشناخته بوده «مجهول» نامیده‌اند (سنج. [[واو معروف]]). مصوت ō عمدتاً بازماندۀ مصوت مرکب au در ایرانی باستان است (برای نمونه، واژۀ «رود» فارسی بازماندۀ rōd فارسی میانه و آن بازماندۀ -rautah فارسی باستان است). شاعران متقدم و مقلدان متأخر آنها کلماتی را که مصوت پایانی آنها واو مجهول بوده با کلماتی که مصوت پایانی‌شان واو معروف بوده قافیه نمی‌کرده‌اند (نک. شمیسا، ١٣٨٣: ١٤٠). نیز نک. [[واو معروف]]، [[یای مجهول]]، [[یای معروف]]. |
---- | ---- | ||
نسخهٔ ۳۰ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۰۹
واو مجهول vâv=e majhul [گروه اسمی] {عربی (واو، مجهول) - فارسی}
(= واو تاریک) در دستور سنتی و مطالعات زبان‌شناسی تاریخی، مصوت کشیدۀ ō که در فارسی میانه و فارسی دری، تا حدود قرن نهم (نک. صادقی، ١٣٥٧: ١٢٩)، به‌عنوان واجی مستقل در تقابل با مصوت ū، یعنی واو معروف، وجود داشته و سپس با آن ادغام شده‌است و در فارسی معیار امروز اثری از آن نیست (اگرچه در برخی گونه‌های دیگر زبان فارسی، مانند فارسی افغانستان، وجود دارد؛ نک. خانلری، ، ١٣٦٥: ٢/ ٥٢؛ ابوالقاسمی، ١٣٧٣: ٢٨٩-٢٩٠). این مصوت را به دلیل آنکه در عربی ناشناخته بوده «مجهول» نامیده‌اند (سنج. واو معروف). مصوت ō عمدتاً بازماندۀ مصوت مرکب au در ایرانی باستان است (برای نمونه، واژۀ «رود» فارسی بازماندۀ rōd فارسی میانه و آن بازماندۀ -rautah فارسی باستان است). شاعران متقدم و مقلدان متأخر آنها کلماتی را که مصوت پایانی آنها واو مجهول بوده با کلماتی که مصوت پایانی‌شان واو معروف بوده قافیه نمی‌کرده‌اند (نک. شمیسا، ١٣٨٣: ١٤٠). نیز نک. واو معروف، یای مجهول، یای معروف.
- منابع اصلی
- ابوالقاسمی، محسن (١٣٧٣). تاریخ زبان فارسی. تهران: سمت.
- خانلری، پرویز (١٣٦٥). تاریخ زبان فارسی. ٣ج. تهران: نشر نو.
- شمیسا، سیروس (١٣٨٣). آشنایی با عروض و قافیه. ویراست ٣. تهران: میترا.
- صادقی، علی‌اشرف (١٣٥٧). تکوین زبان فارسی. تهران: دانشگاه آزاد ایران.
- منابع دیگر
- چنگیزی، احسان (١٣٩٥). فرهنگ توصیفی دستور تاریخی. تهران: علمی.
- طباطبایی، علاءالدین (١٣٩٥). فرهنگ توصیفی دستور زبان فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.
- نغزگوی کهن، مهرداد (١٣٩٣). فرهنگ توصیفی زبان‌شناسی تاریخی. با همکاری شادی داوری. تهران: علمی.
منوچهر فروزنده فرد
