پارسی‌شناسی: واژه‌شناسی

از پارسی‌شناسی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

فهرست نکته‌های واژه‌شناختی (شامل نکته‌های ریشه‌شناختی، صرفی، اصطلاح‌شناختی، ویرایشی و ...) به ترتیب الفبایی

VAZHESHENASI.png
⚪️ توضیحات: 
- واژه‌‌هایی که در این فهرست آمده‌اند ممکن است موضوع اصلی یادداشت باشند یا در خلال بحث درباب موضوع یا واژه‌ای دیگر بدان‌‌ها پرداخته شده باشد.
- واژه‌های ستاره‌دار غیرفصیح یا قابل‌تأمل‌اند.

فارسی (فارسی معیار گفتاری و نوشتاری امروز، فارسی قدیم)

◾️ آبان ◾️ آبفا ◾️ آشغالانس ◾️ آغا ◾️ آقا ◾️ آنچه (آنچه را، آنچه را که، آنچه که)

◾️ اَ (= از) ◾️ ابان ◾️ از ◾️ افغان ◾️ افغانستان ◾️ افغانی ◾️ امرداد ◾️ انسایشی ◾️ ایدز

◾️ بازار مکاره ◾️ بی‌گوشی‌هراسی* ◾️ بی‌هوشی/بیهوشی

◾️ پایگاه دادگان* ◾️ پایگاه داده‌ها ◾️ پرهیب ◾️ پیجین ◾️ پی‌جین* ◾️ پیِر ◾️ پیکاژو ◾️ پی‌یر*

◾️ ترجمۀ قرضی ◾️ تل‌آویو* ◾️ تلاویو ◾️ توانیر ◾️ تورکود ◾️ توسعه

◾️ جدوآبا(ء) ◾️ جدوآباد

◾️ چوکا ◾️ چشپش ◾️ چش‌پش* ◾️ چیشپیش* ◾️ چیش‌پیش*

◾️ خشایار ◾️ خشایارشا ◾️ خشایارشاه* ◾️ خشیارشا

◾️ دادگان* ◾️ داده‌گان ◾️ در («باب») ◾️ درگذشت ◾️ دژواژه ◾️ دشواژه ◾️ دُن (رود) ◾️ دیرکرد

◾️ رزمایش ◾️ رند

◾️ زوغ ◾️ زهر («خشم») ◾️ زهر چشم (گرفتن)

◾️ سازگان* ◾️ سازه‌گان ◾️ سپیدار ◾️ سد ◾️ سده ◾️ سرما ◾️ سریلانکا ◾️ سری‌لانکا* ◾️ سلام («[هنگام نوشیدن شراب] به‌سلامتی») ◾️ سماور ◾️ سین‌جیم ◾️ سین‌جین

◾️ شادی («دامادی؛ تأهل، عروسی») ◾️ شلوغ

◾️ صد ◾️ صده* ◾️ صلاحکار* ◾️ صمیمی ◾️ صیغگان* ◾️ صیغه‌گان

◾️ ضابلو

◾️ طرح‌واره

◾️ عکاشی ◾️ عملکرد

◾️ فجازی ◾️ فریب ◾️ فوتسال

◾️ قبضه ◾️ قندان

◾️ کارکرد ◾️ کاریکلماتور ◾️ کاکا ◾️ کاندید ◾️ کاندیدا ◾️ کردار ◾️ کَردن، کِردن ◾️ کرونا ◾️ کورونا* ◾️ کووید* ◾️ کوید ◾️ کویید* ◾️ کیرکگور ◾️ کیروش ◾️ کی‌روش ◾️ کیِف ◾️ کی‌یرکگور ◾️ کی‌یف*

◾️ -گان (پسوند) ◾️ -گراد (پسوندوارۀ مکان) ◾️ گرت ◾️ گرته (گرته ریختن، گرته زدن) ◾️ گرته‌برداری ◾️ گَرد ◾️ -گرد (پسوندوارۀ مکان) ◾️ گَرده ◾️ گرده‌برداری ◾️ گشاد ◾️ گشاده‌زبان

◾️ مدهوش ◾️ مرداد ◾️ مشانیر ◾️ مشت‌مال* ◾️ مشت‌ومال ◾️ مطابقت ◾️ مطابقه ◾️ مطالعه ◾️ معرفی ◾️ معنا ◾️ معناشناسی ◾️ معنی ◾️ معنی‌شناسی ◾️ مکاره (بازار) ◾️ مهربانی («جامۀ پاییزی»)

◾️ ناکا ◾️ نثم ◾️ نشانگان* ◾️ نشانه‌گان ◾️ نعنا ◾️ نعناع ◾️ نمسه ◾️ نوستالژی ◾️ نوستالوژی*

◾️ واژگان* ◾️ واژه‌گان

◾️ همدل ◾️ هوانیروز

◾️ ینگ

دیگر گونه‌های زبان فارسی، دیگر زبان‌ها و گویش‌های ایرانی

شیرازی قدیم

◾️ پوش

◾️ زهر

◾️ قوده

◾️ ینگ

فارسی افغانستان

◾️ آغه ◾️ آکه

◾️ اکه

فارسی پاکستان

◾️ آبیانه

◾️ تلاش ◾️ تلاشی

◾️ چهارپایی

◾️ دستانه

◾️ شادی

◾️ متلاشی

فارسی کرمانی

- افزون بر موارد زیر نک. فارسی کرمانی: واژه‌نامه

◾️ ـِ

◾️ رِ ◾️ رِه

◾️ عاشوری

◾️ قوده

◾️ ـه/-ه

فارسی میانۀ مانوی

◾️ سرداگ/ sardāg

کردی

◾️ زووخ ◾️ زۆخ